Người nào sau đây không có thẩm quyền ra lệnh bắt bị can bị cáo để tạm giam?

Luật pháp Việt Nam đặt ra những quy định chặt chẽ về quyền bắt giữ người, đặc biệt là việc ra lệnh bắt tạm giam bị can, bị cáo. Sự nghiêm ngặt này nhằm bảo đảm quyền con người, ngăn ngừa lạm quyền và duy trì tính công bằng trong quá trình tố tụng. Trong bối cảnh này, câu hỏi ai không có thẩm quyền ra lệnh bắt tạm giam trở nên hết sức quan trọng. Câu trả lời ngắn gọn là: Ủy ban nhân dân ở mọi cấp.

Không phải vì Ủy ban nhân dân không có vai trò trong hệ thống chính trị – hành chính, mà chính vì thẩm quyền ra lệnh bắt tạm giam thuộc về lĩnh vực tư pháp, một phạm trù hoàn toàn khác biệt. Ủy ban nhân dân, dù có quyền lực quản lý hành chính rộng lớn, chủ yếu tập trung vào việc điều hành, quản lý kinh tế – xã hội, xây dựng và phát triển địa phương. Việc ra lệnh bắt giữ người, đặc biệt là hành vi can thiệp mạnh mẽ vào quyền tự do cá nhân như tạm giam, đòi hỏi sự kiểm soát nghiêm ngặt hơn, dựa trên cơ sở pháp lý chặt chẽ của cơ quan tư pháp.

Việc giao quyền này cho cơ quan tư pháp – cụ thể là Viện kiểm sát và Tòa án – là để đảm bảo tính khách quan, độc lập và tuân thủ đúng trình tự tố tụng. Viện kiểm sát có quyền phê chuẩn lệnh bắt và khởi tố, đảm bảo tính hợp pháp của việc bắt giữ. Tòa án, với vai trò là cơ quan xét xử, có quyền ra lệnh bắt tạm giam trong một số trường hợp đặc biệt, theo đúng quy định của pháp luật. Cả hai cơ quan này đều chịu sự giám sát của Quốc hội và các cơ quan pháp luật khác, giúp hạn chế tối đa khả năng lạm dụng quyền lực.

Ngược lại, nếu Ủy ban nhân dân được trao quyền này, sẽ tiềm ẩn nguy cơ lạm dụng quyền lực, dẫn đến việc bắt giữ người trái pháp luật, vi phạm nghiêm trọng quyền con người và gây ảnh hưởng xấu đến sự công bằng của xã hội. Vì vậy, việc phân định rõ ràng thẩm quyền trong vấn đề này là cực kỳ quan trọng, bảo vệ quyền lợi của công dân và củng cố tính pháp trị trong đất nước. Chỉ có Viện kiểm sát và Tòa án, trong phạm vi thẩm quyền được luật định, mới có thể thực hiện hành vi pháp lý trọng đại này.