Loại thuế nhằm điều tiết sản xuất và tiêu dùng xã hội cũng như nhập khẩu hàng hóa được gọi là gì?

Thuế – Công cụ điều tiết sản xuất, tiêu dùng và nhập khẩu

Trong hệ thống tài chính quốc gia, thuế đóng vai trò quan trọng như nguồn thu chủ yếu cho ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, thuế còn là công cụ hữu hiệu giúp điều tiết các hoạt động kinh tế, trong đó có sản xuất, tiêu dùng và nhập khẩu. Vậy loại thuế nào đóng vai trò then chốt trong việc điều tiết này?

Câu trả lời chính là thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB).

Khác với các loại thuế khác, TTĐB là loại thuế gián thu, đánh vào hàng hóa, dịch vụ được xem là xa xỉ, không thiết yếu và có khả năng gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, môi trường như rượu bia, thuốc lá, xe hơi hạng sang,… Thay vì đánh trực tiếp vào người sản xuất, TTĐB được cộng vào giá bán sản phẩm, do người tiêu dùng cuối cùng gánh chịu.

Vậy TTĐB tác động như thế nào đến hoạt động sản xuất, tiêu dùng và nhập khẩu?

• Đối với sản xuất: TTĐB tạo ra rào cản đối với các doanh nghiệp sản xuất mặt hàng chịu thuế, hạn chế sự phát triển ồ ạt và khuyến khích họ chuyển hướng sang sản xuất các mặt hàng thiết yếu hơn.
• Đối với tiêu dùng: TTĐB khiến giá cả các mặt hàng chịu thuế tăng cao, tác động trực tiếp đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng, góp phần hạn chế tiêu dùng xa xỉ, lãng phí.
• Đối với nhập khẩu: TTĐB tạo ra sự chênh lệch về giá giữa hàng hóa trong nước và nhập khẩu, khuyến khích người tiêu dùng ưu tiên sử dụng hàng nội địa, từ đó bảo hộ sản xuất trong nước và cân bằng cán cân thương mại.

Tuy nhiên, việc áp dụng TTĐB cần được tính toán kỹ lưỡng, tránh gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống người dân và sự phát triển chung của nền kinh tế.

Tóm lại, TTĐB là công cụ điều tiết quan trọng, tác động đến nhiều mặt của nền kinh tế. Việc áp dụng TTĐB một cách hợp lý sẽ góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng theo hướng lành mạnh, hiệu quả và bền vững.