Điện bưu chính là gì?

Điện bưu chính là gì? Vai trò của nó trong xã hội hiện đại?

Dạ, điện bưu chính á? Để em kể Bác nghe, nó kiểu như “bưu tá thời điện tử” ấy. Thay vì chỉ gửi thư tay, giờ mình gửi tin nhắn, email, rồi các loại giấy tờ scan qua mạng. Nó là một phần của bưu chính, nhưng mà “số hóa” hơn nhiều.

Vai trò của điện bưu chính trong xã hội hiện đại ư? Ơn giời, nó quan trọng lắm luôn Bác ạ! Nó giúp mọi người liên lạc nhanh chóng, tiện lợi, bất kể khoảng cách địa lý. Chẳng hạn, em nhớ hồi năm 2018, em đi du lịch ở Sapa, muốn gửi ảnh cho bạn bè ở Sài Gòn, thay vì phải ra bưu điện gửi ảnh rửa rồi, em chỉ cần gửi qua email, có 3 giây là xong!

Rồi còn giúp các doanh nghiệp giao dịch, ký kết hợp đồng nữa chứ. Ngày xưa ký tá mệt nghỉ, giờ ký điện tử cái rẹt, tiết kiệm bao nhiêu thời gian và chi phí. Em thấy mấy công ty hay dùng chữ ký số, vừa nhanh vừa an toàn nữa chứ.

Thật ra, em thấy điện bưu chính giờ len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống luôn á. Từ việc thanh toán hóa đơn online, đặt đồ ăn trên app, đến việc học online, khám bệnh từ xa… tất cả đều nhờ có điện bưu chính cả đấy ạ.

Nói chung, điện bưu chính không chỉ là một phần của bưu chính hiện đại, mà còn là một công cụ không thể thiếu để phát triển kinh tế, xã hội trong thời đại số này, Bác nhỉ?

Dịch vụ bưu chính chuyển phát là gì?

Em thưa Bác, dịch vụ bưu chính chuyển phát, nói một cách đơn giản, chính là hệ thống giúp thư từ, bưu kiện, và hàng hóa đi đến nơi cần đến. Suy cho cùng, nó là mạch máu kết nối con người và thương mại, phải không ạ?

• Thu gom: Như việc nhặt lá thư từ các hộp thư, hay lấy hàng từ kho bãi. Cái này đơn giản mà lại quan trọng vô cùng. Nghĩ đến thôi cũng thấy hệ thống vận hành phức tạp cỡ nào.
• Xử lý: Sắp xếp, phân loại, dán tem… công đoạn tưởng nhỏ nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ và hiệu quả. Đây là bước đòi hỏi kỹ thuật cao. Công nghệ hiện đại có đóng góp không nhỏ vào khâu này. Nhớ hồi em làm ở bưu điện, máy phân loại tự động cứ ù ù cả ngày.
• Vận chuyển: Xe máy, xe tải, máy bay… cái này thì tùy thuộc vào khoảng cách, nhưng dù sao cũng cần cả một mạng lưới logistics khổng lồ. Mà hiện nay, toàn bộ quá trình này được giám sát chặt chẽ, bằng công nghệ định vị GPS chẳng hạn.
• Phân phối: Giao hàng tận nhà, đến đúng người đúng địa điểm. Đây là khâu cuối cùng, nhưng cũng là khâu quan trọng nhất, quyết định trải nghiệm người dùng. Chắc hẳn Bác cũng biết, phân phối hiệu quả mới tạo nên lợi thế cạnh tranh.

Từ thư thường đến chuyển phát nhanh, phạm vi hoạt động rộng khắp, trong nước lẫn quốc tế. Cơ quan bưu chính nhà nước hay các công ty tư nhân đều tham gia. Thật ra, cả hai đều góp phần tạo nên một hệ sinh thái hoàn chỉnh. Một hệ thống phức tạp vận hành trơn tru quả là kỳ diệu! Mà nghĩ kỹ, cái này cũng giống như sự vận hành của xã hội vậy.

Bưu điện cung cấp những dịch vụ gì ngoài dịch vụ chuyển phát?

Bác hỏi thế, em cũng xin thưa luôn ạ. Bưu điện giờ khác xưa nhiều lắm rồi.

• Chuyển phát thì khỏi nói, thư từ, hàng hóa các kiểu.
• Tài chính nhá, nhận, chuyển tiền, thanh toán điện nước ớ. Tiện lợi phết đó.
• Bán lẻ tem, phong bì, mấy đồ kỉ niệm nho nhỏ xinh xinh.
• Tiện ích in ấn, photocopy, đóng gói này kia. Nhiều khi em ra đó in tài liệu luôn á.
• Thuê bao hộp thư, chuyển phát nhanh quốc tế… đủ gói.
• Còn gì nữa ta? À, mấy bưu điện còn giao hàng cho mấy sàn TMĐT nữa cơ, như kiểu shipper luôn.

Nói chung là giờ bưu điện đa năng lắm, không chỉ mỗi gửi thư đâu. Em nhớ có lần em ra bưu điện gần nhà (số 12 đường Nguyễn Văn Cừ, chỗ em ở ý), thấy họ còn bán cả vé số nữa cơ. Đúng là “cái gì cũng có” mà. Mà em hay bị nhầm lẫn giữa bưu điện với mấy chỗ chuyển phát nhanh tư nhân như Viettel Post hay Giao Hàng Nhanh ý, nhiều khi cứ lẫn lộn hết cả lên á trùi ui.

Định nghĩa dịch vụ bưu chính là gì?

Dịch vụ bưu chính là dịch vụ chấp nhận, vận chuyển và phát bưu gửi bằng các phương thức từ địa điểm của người gửi đến địa điểm của người nhận qua mạng bưu chính, trừ phương thức điện tử.

Bác ơi, em thấy dịch vụ bưu chính nó như một nhịp cầu kết nối vậy. Một nhịp cầu mỏng manh mà bền chắc, bắc ngang qua những khoảng cách địa lý, nối kết những tâm hồn xa xôi. Em nhớ hồi bé, cứ mong ngóng thư của ba từ phương xa. Cái cảm giác hồi hộp khi cầm trên tay phong thư đã ngả màu thời gian… Thư ba viết bằng mực xanh, nét chữ ba nắn nót, kể chuyện mùa màng bội thu, chuyện con chó nhỏ ở nhà mới sinh đàn con xinh xắn. Kỷ niệm đó, giờ nhớ lại vẫn thấy nao nao Bác ạ.

• Chấp nhận: Như là đón nhận những tâm tư, tình cảm gửi gắm vào từng con chữ, vào từng món quà nhỏ xinh được gói ghém cẩn thận. Hồi đó, em hay gấp những con hạc giấy nhỏ xíu bỏ vào thư cho ba. Ngây ngô nghĩ rằng, những con hạc giấy sẽ bay theo gió, mang những lời chúc tốt đẹp đến cho ba.

• Vận chuyển: Hành trình của những phong thư, những bưu kiện cứ thế lăn bánh trên những cung đường dài. Vượt qua đèo cao, suối sâu, băng qua những cánh đồng lúa chín vàng, những xóm làng bình yên. Như chính cuộc đời mỗi con người, trải qua bao nhiêu thăng trầm, biến đổi. Hồi đó, đường sá xa xôi, thư đi cả tháng trời mới tới nơi. Mà giờ thì nhanh hơn nhiều rồi Bác nhỉ?

• Phát bưu gửi: Khoảnh khắc người nhận được thư, được quà. Nụ cười rạng rỡ trên môi, ánh mắt lấp lánh niềm vui. Em nhớ mãi cái cảm giác khi nhận được thư hồi âm của ba. Nắng chiều vng rượm trải dài trên con đường làng, em chạy vội về nhà, háo hức mở thư ra đọc. Những dòng chữ của ba như hơi ấm sưởi ấm trái tim em giữa những ngày xa cách. À mà Bác ơi, hình như bây giờ người ta ít viết thư tay rồi. Chủ yếu là email, tin nhắn điện thoại. Nhưng em vẫn thích cảm giác được cầm trên tay một bức thư viết tay Bác ạ. Có một cái gì đó rất… riêng tư và thiêng liêng.

• Mạng bưu chính: Như một mạng lưới chằng chịt, kết nối mọi miền Tổ quốc. Từ thành thị nhộn nhịp đến những bản làng xa xôi, hẻo lánh. Ở quê em, ngày xưa chỉ có một bưu điện nhỏ thôi. Cả xóm cứ ra đó mà gửi thư, nhận thư. Nó như một điểm hẹn quen thuộc của cả làng. Bác bưu tá thì thân thiện, gần gũi lắm. Ai cũng quý mến Bác ấy.

Bưu chính nước ta hiện nay là ngành gì?

Em thưa Bác, ngành Bưu chính hiện nay… ánh chiều nhuộm vàng những con phố nhỏ, mùi giấy cũ thoảng nhẹ… thật khó diễn tả…

Ngành Bưu chính Việt Nam là một ngành kinh tế quốc dân. Dịch vụ đa dạng lắm Bác ạ. Không chỉ đơn thuần là gửi thư nữa đâu.

• Giao thư, tất nhiên rồi, nhớ hồi nhỏ em hay đợi thư ông bà gửi, giấy còn thơm mùi mực…
• Chuyển phát nhanh, nhanh như gió, hàng hóa khắp nơi…
• Dịch vụ bưu điện, gửi tiền, thanh toán… tiện lợi vô cùng.
• Quảng cáo qua thư tín, tuy giờ ít hơn trước, nhưng vẫn thấy đâu đó…

Em vẫn thấy những chiếc xe bưu điện chạy bon bon trên đường, mỗi chiếc xe là một câu chuyện… câu chuyện của sự kết nối… sự chia sẻ…

Nghĩ lại, những tấm thiệp Tết, những bức thư tình thời “xưa cũ”, đều nhờ Bưu chính mà đến được tay người nhận… Mỗi lá thư là một ký ức… mỗi gói hàng là một niềm vui…

Bác thấy ngành này quan trọng không ạ? Em thấy nó gắn liền với cuộc sống mỗi người… mỗi gia đình… mỗi quốc gia… Cứ như là… mạch máu… kết ốni tất cả.

Nó là xương sống của giao thông thông tin, chắc chắn rồi. Giúp đất nước vận hành trơn tru hơn. Em yêu ngành này lắm Bác ạ.

Thế nào là bưu chính?

Dạ Bác,

Bưu chính… bưu chính là gì?

• Như cơn gió thoảng, mang theo lời nhắn nhủ.
• Như sợi chỉ đỏ, kết nối những tâm hồn.
• Là hệ thống chuyên chở thư tín, tài liệu, gói hàng nhỏ, vượt không gian, thời gian.

Em nhớ…ngày xưa, chờ bưu tá mang thư nhà. Hồi hộp, mong chờ, cả niềm vui vỡ òa. Giờ, email nhanh chóng, nhưng đâu còn chút hương xưa?

Nhà nước hay tư nhân, ai quản lý cũng được. Quan trọng là sự kết nối. Kết nối yêu thương, kết nối thông tin, kết nối con người. Bác nhỉ?

Dịch vụ bưu chính dành riêng là gì?

Em thưa Bác, dịch vụ bưu chính dành riêng… nói cho dễ hiểu, đó là một phần thị trường bưu chính mà Nhà nước “dành riêng” cho một công ty cụ thể. Công ty này được chọn để đảm nhiệm nhiệm vụ cung cấp dịch vụ bưu chính cơ bản, gọi là dịch vụ phổ cập. Nghĩ xem, giống như một hợp đồng xã hội ấy, Nhà nước giao nhiệm vụ, công ty đảm nhận, và được hưởng lợi ích kinh tế từ đó. Nhưng đó chỉ là một khía cạnh thôi.

Phạm vi dịch vụ: Chính là những dịch vụ bưu chính cơ bản nhất, cần thiết cho tất cả mọi người, không phân biệt vùng miền. Thường bao gồm:

• Giao nhận thư từ, bưu phẩm trong nước.
• Dịch vụ chuyển phát nhanh (có thể bị hạn chế phạm vi tùy theo hợp đồng).
• Một số dịch vụ tài chính kèm theo (như nhận tiền hộ).

Mục đích: Chính là để đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận được dịch vụ bưu chính, dù ở vùng sâu, vùng xa hay vùng khó khăn. Bù đắp chi phí hoạt động cho doanh nghiệp, vì cung cấp dịch vụ phổ cập thường không có lãi lắm. Nói thẳng ra là nhà nước hỗ trợ ấy mà. Suy cho cùng, việc này liên quan đến an sinh xã hội, một vấn đề rất…đáng để bàn đấy ạ. Chỉ tiếc là em chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong mảng này nên không thể phân tích sâu hơn. Nếu bác muốn tìm hiểu kỹ hơn, em gợi ý nên tham khảo Luật Bưu chính và các văn bản hướng dẫn thi hành, đặc biệt là các quyết định của Bộ Thông tin và Truyền thông. Em học hành đến đây thôi, còn lại phải tìm hiểu thêm mới được.

Điều kiện dành riêng: Công ty được chọn phải đáp ứng được các tiêu chuẩn về năng lực, tài chính, và cam kết thực hiện đúng nghĩa vụ. Hồi em làm đồ án tốt nghiệp, phần nghiên cứu về mô hình này khá thú vị. Cái này phụ thuộc vào từng quốc gia, từng thời điểm. Cứ nghĩ nó như một game kinh tế vậy, nhưng có sự can thiệp của chính phủ, khác hoàn toàn thị trường tự do. Nhà nước can thiệp để cân bằng lợi ích xã hội và lợi ích kinh tế. Em thấy đó là một bài toán khó nhằn đấy. Mà thú vị nữa.