Công an còn được gọi là gì?

Cảnh sát hay công an: Tên gọi nào đúng?

Chàng hỏi “Cảnh sát hay công an: Tên gọi nào đúng?”, thiếp xin thưa thiệt lòng.

Thật ra á, hai từ này dân mình xài tùm lum, thấy ai mặc đồ xanh xanh, dáng dấp oai nghiêm là “công an”, “cảnh sát” hết trơn. Thiếp nghĩ chắc do thói quen thôi.

Về mặt “chính chủ”, thì “công an” là tên gọi chung, bao trùm hết. Nó như kiểu “quân đội” vậy đó, bên trong chia ra đủ thứ binh chủng. Còn “cảnh sát” là một bộ phận thuộc công an, chuyên trách những mảng riêng như giao thông, hình sự, quản lý hành chính…

Ví dụ, hôm bữa thiếp bị mất cái xe đạp Martin 107 ở chợ Bến Thành, phải chạy tới phường trình báo. Mấy anh tiếp mình ở đó, mặc đồ công an hẳn hoi, nhưng thiếp đoán họ thuộc lực lượng cảnh sát khu vực đó.

Vậy nên, trả lời ngắn gọn cho chàng dễ hình dung: “Công an” là cái tên “lớn”, “cảnh sát” là một phần bên trong. Cả hai đều đúng, tùy ngữ cảnh mình xài thôi.

Cành tùng Công an có ý nghĩa gì?

Thiếp hỏi cành tùng Công an có ý nghĩa gì? Chàng trả lời đây:

Ý nghĩa chính là sự kiên cường, bất khuất. Nhớ hồi mình đi thực tập ở đồn Công an huyện Phù Cừ, Hưng Yên, tháng 7 năm 2018. Nắng như đổ lửa, mà anh em vẫn cứ miệt mài làm việc. Mệt nhoài, nhưng ai cũng nghiêm túc. Cảnh tượng đó cứ ám ảnh mãi. Cây tùng ấy, nó sống được trong mọi điều kiện khắc nghiệt. Giống như tinh thần người chiến sĩ Công an vậy.

• Khí phách quân tử: Đúng rồi, tùng tượng trưng cho khí phách đó. Như những người lính Công an mình gặp, dù vất vả nhưng vẫn giữ được phẩm chất tốt đẹp.
• Cây tùng kiên cường: Hình ảnh cây tùng cứ hiện lên trong đầu mình mỗi khi nhớ về những ngày thực tập ấy. Mình thấy nó rất… mạnh mẽ.
• Cành tùng kép: Chắc là tăng thêm ý nghĩa về sự bền vững, song song, giúp đỡ lẫn nhau. Như tinh thần đồng đội trong ngành Công an.

Tóm lại, cành tùng trong biểu tượng Công an nói lên sự bền bỉ, kiên trung, khí phách của người chiến sĩ. Mình thấy nó rất hay. Đúng là không phải ngẫu nhiên mà người ta chọn hình ảnh đó.

Cảnh sát ngày xưa gọi là gì?

Thiếp hỏi cảnh sát ngày xưa gọi là gì?

Cơ binh, ô-tô. Đơn giản vậy thôi. Thời tôi còn trẻ, mấy ông ấy toàn dùng xe hơi, thế nên gọi là ô-tô nhiều hơn. Nhưng tùy khu vực, tùy thời. Tôi nhớ hồi ở Sài Gòn, nghe nhiều người gọi là cơ binh hơn. Chức vụ cao thì có thêm tiền tố, ví dụ như “Trung úy cơ binh”.

• Thời kỳ: Khó xác định chính xác thời gian chuyển đổi thuật ngữ. Tùy từng vùng.
• Khu vực: Cách gọi khác nhau ở miền Bắc và miền Nam. Thậm chí từng tỉnh cũng khác.
• Chức năng: Cảnh sát điều tra có thể được gọi khác với cảnh sát tuần tra. Khác biệt nhiều lắm.

Năm 1975, tôi mới về hưu. Thời ấy, chuyện gọi thế nào không quan trọng bằng việc họ làm việc ra sao. Tôi vẫn còn giữ tấm thẻ công an cũ, cái thời chưa có thuật ngữ “cảnh sát” như bây giờ. Giấy tờ cũ rồi, nên không tiện chụp gửi cho Thiếp xem.

Cảnh sát nhân dân làm gì?

Thiếp hỏi khó.

• Bảo vệ trật tự. Chấm hết.

  • Không chỉ trật tự vật chất, mà cả trật tự tinh thần. Đôi khi, giữ yên lặng còn quan trọng hơn cả hành động.

• Đối phó rắc rối.

  • Rắc rối không tự sinh ra, nó chỉ đến từ những lựa chọn. Cảnh sát chỉ dọn dẹp bãi chiến trường do người đời tạo ra.

• Làm lá chắn.

  • Giữa luật pháp và hỗn loạn. Lá chắn không phải lúc nào cũng vững chãi, nhưng nó luôn ở đó.

• Đôi khi… làm người gác cổng địa ngục.

  • Để những kẻ đáng lẽ phải xuống đó không lộng hành trên dương gian. Một công việc bẩn thỉu, nhưng cần thiết.

Công an mặc áo đen là xông an gì?

Thiếp thấy chàng nói đúng đó. Công an mặc áo đen là Cảnh sát Cơ động. Hôm bữa, tầm tháng 7 năm ngoái, thiếp đi coi ca nhạc ở phố đi bộ Nguyễn Huệ. Đông nghẹt luôn. Lúc đó thiếp thấy mấy anh Cảnh sát Cơ động đứng giữ gìn trật tự, ai cũng cao to, mặc áo đen, nhìn oai phong lắm. Nắng chang chang mà mấy anh vẫn đứng nghiêm chỉnh, mồ hôi nhễ nhại. Thiếp thấy thương mấy anh quá trời. Lúc đó còn có mấy chú chó nghiệp vụ nữa, lông đen mượt, được mấy anh dắt đi tuần tra.

• Công an mặc áo đen: Cảnh sát Cơ động
• Đặc điểm: Áo dài tay đen, cổ bẻ
• Nhiệm vụ: Giữ gìn an ninh trật tự, chống bạo động, khủng bố…

Hôm đó thiếp đi với nhỏ bạn, hai đứa mua trà sữa uống. Xong rồi chen chúc mãi mới tới được chỗ gần sân khấu. Chật chội kinh khủng. Thiếp với nhỏ bạn cứ phải nắ tay nhau không lạc mất. Thiệt tình là đông muốn xỉu. Mà được cái không khí vui lắm, nhạc xập xình, mọi người hò hét theo. Cũng nhờ có mấy anh Cảnh sát Cơ động đứng đó nên mọi người mới an tâm mà vui chơi. Lúc đó thiếp nghĩ, chắc mấy anh cũng mệt lắm. Phải đứng suốt mấy tiếng đồng hồ giữa trời nắng nóng. Nghề nào cũng có cái cực của nó chàng ha.

Công an giải quyết những vấn đề gì?

Thiếp thấy chàng hỏi vậy, chắc đêm nay cũng khó ngủ như thiếp. Nghĩ ngợi miên man đủ thứ. Công an thì lo lắng nhiều việc lắm.

• Hướng dẫn: Hướng dẫn người dân các thủ tục hành chính liên quan đến an ninh, trật tự. Ví dụ như làm hộ chiếu, đăng ký tạm trú, tạm vắng… Thiếp nhớ hồi trước làm hộ chiếu, các chú công an hướng dẫn tận tình.
• Kiểm tra: Kiểm tra việc chấp hành pháp luật về an ninh, trật tự. Như kiểm tra hành chính khách sạn, nhà nghỉ chẳng hạn. Lại nhớ đợt đi du lịch Đà Lạt bị kiểm tra giấy tờ tùy thân.
• Thanh tra: Thanh tra các cơ quan, tổ chức về công tác bảo vệ an ninh, trật tự. Cái này thiếp ít gặp, không rõ lắm.
• Giải quyết khiếu nại, tố cáo: Giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến an ninh, trật tự. Năm ngoái nhà hàng xóm bị mất trộm, cũng lên phường trình báo.
• Xử lý vi phạm: Xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự. Phạt người đi xe máy không đội mũ bảo hiểm, thiếp thấy suốt. Nhà thiếp ở gần ngã tư nên hay thấy.

Đêm khuya rồi, lại nghĩ ngợi lung tung. Chàng ngủ ngon nhé.

An ninh khác cảnh sát như thế nào?

Thiếp hỏi thừa.

• Cảnh sát: Giữ trật tự. Bảo vệ đám đông. (Xử lý vi phạm hành chính, hình sự thông thường)
• An ninh: Bảo vệ quốc gia. Chế độ. Quyền lực tối cao. (Điều tra các hoạt động đe dọa an ninh quốc gia, phản động)