Nghĩa vụ bảo lãnh phát sinh khi nào?

Nghĩa vụ bảo lãnh: Khi chiếc ô che chở biến mất

Nghị định 21/2021/NĐ-CP đã quy định rõ ràng về nghĩa vụ bảo lãnh, nhưng đằng sau những điều khoản pháp lý khô khan, đó là một bức tranh sinh động về rủi ro và trách nhiệm. Nghĩa vụ bảo lãnh, đơn giản là sự cam kết của một bên (bên bảo lãnh) sẽ chịu trách nhiệm trước bên thứ ba nếu bên được bảo lãnh không thực hiện đúng cam kết của mình. Nhưng chính xác khi nào chiếc “ô che chở” này biến mất, để lộ bên bảo lãnh vào vòng xoáy trách nhiệm?

Không phải cứ có hợp đồng bảo lãnh là nghĩa vụ này lập tức phát sinh. Mấu chốt nằm ở việc vi phạm cam kết của bên được bảo lãnh. Vi phạm này không chỉ đơn thuần là một sự chậm trễ nhỏ, mà phải là một sự chệch khỏi cam kết đã được thỏa thuận một cách rõ ràng và cụ thể. Điều này bao gồm nhiều trường hợp, không chỉ là việc không thực hiện nghĩa vụ đúng hạn, mà còn có thể là:

• Không hoàn thành nghĩa vụ: Bên được bảo lãnh không thực hiện đầy đủ các điều khoản trong hợp đồng gốc, dù là về số lượng, chất lượng hay thời gian. Ví dụ, trong một hợp đồng mua bán hàng hóa, nếu bên mua không thanh toán đủ số tiền đã thỏa thuận, dù đã đến hạn thanh toán, thì bên được bảo lãnh đã vi phạm cam kết.
• Vi phạm chất lượng: Hàng hóa hoặc dịch vụ cung cấp không đạt chất lượng như đã cam kết trong hợp đồng, gây thiệt hại cho bên thứ ba.
• Vi phạm về thủ tục: Việc không tuân thủ các thủ tục, điều kiện đã thỏa thuận trong hợp đồng gốc cũng có thể dẫn đến vi phạm cam kết. Ví dụ, không cung cấp đầy đủ các giấy tờ cần thiết.
• Không thực hiện nghĩa vụ trước thời hạn: Điều này có vẻ trái ngược, nhưng nếu hợp đồng gốc có thỏa thuận về việc hoàn thành nghĩa vụ trước thời hạn và bên được bảo lãnh không làm được, thì vẫn bị coi là vi phạm cam kết.

Quan trọng hơn nữa, vi phạm cam kết phải được chứng minh một cách rõ ràng. Bên bảo lãnh không phải chịu trách nhiệm cho những cáo buộc mơ hồ hoặc thiếu bằng chứng. Việc xác định thời điểm nghĩa vụ bảo lãnh phát sinh phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và cần được xem xét kỹ lưỡng dựa trên nội dung của hợp đồng bảo lãnh và hợp đồng gốc. Sự tư vấn của các chuyên gia pháp lý là cần thiết để đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên liên quan.

Tóm lại, nghĩa vụ bảo lãnh không phải là một sự đảm bảo vô điều kiện. Nó chỉ phát sinh khi bên được bảo lãnh rõ ràng vi phạm các cam kết cụ thể đã được thỏa thuận trong hợp đồng gốc, tạo ra thiệt hại cho bên thứ ba. Sự hiểu biết chính xác về điều kiện này là vô cùng quan trọng để tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.