Trái Đất có hình gì?
Trái Đất không phải là hình cầu hoàn hảo mà là một hình elip dẹt. Do lực ly tâm từ chuyển động tự quay, đường kính xích đạo lớn hơn chiều cao. Hình dạng này được gọi là hình cầu dẹt.
Trái Đất hình gì? Hình dạng thực tế của Trái Đất là gì?
Cậu hỏi Trái Đất hình gì à? Tớ nghĩ… hình cầu, nhưng không hẳn tròn trịa như quả bóng đâu nhé!
Nó… kiểu như… hình elip ấy, dẹt ở hai cực. Nhớ hồi lớp 5, cô giáo dạy Địa lý có mô tả, Trái Đất phình ra ở xích đạo. Lúc đó tớ còn tưởng tượng mãi, khó hình dung lắm!
Lực ly tâm do Trái Đất tự quay, làm cho phần ở xích đạo phình lên. Đường kính xích đạo lớn hơn đường kính cực. Chính xác bao nhiêu thì… tớ quên mất rồi, nhưng chắc chắn có sự khác biệt.
Tớ nhớ có xem phim tài liệu, hình ảnh mô phỏng Trái Đất rất chân thực, cái hình dạng ấy, tớ thấy ấn tượng lắm. Giờ nghĩ lại vẫn thấy thú vị. Đúng là kiến thức Địa lý hồi nhỏ, giờ vẫn còn dùng được đấy chứ!
Trái Đất hình cầu hơi dẹt (hình elip).
Tại sao Trái Đất hình tròn mà không phải hình vuông?
Tớ trả lời Cậu nè! Tại sao Trái Đất lại tròn mà không phải hình vuông nhỉ? Câu hỏi hay đấy!
Lực hấp dẫn là chìa khóa, cậu ạ. Thử tưởng tượng xem, lúc Trái Đất mới hình thành, nó là một khối vật chất nóng chảy, như một biển magma khổng lồ. Lúc đó, mọi thứ đều lỏng nhão, không có hình dạng cố định. Nhưng lực hấp dẫn, cái lực bí ẩn luôn kéo mọi thứ về phía trung tâm, đã phát huy tác dụng. Nó ép tất cả vật chất về phía tâm Trái Đất một cách đồng đều. Hình cầu là hình dạng ổn định nhất dưới tác dụng của lực hấp dẫn, cậu hiểu không? Giống như khi cậu thả một giọt nước, nó tự động tạo thành hình cầu ấy.
- Vật chất nóng chảy: Trạng thái ban đầu của Trái Đất là chất lỏng siêu nóng.
- Lực hấp dẫn đồng đều: Lực này tác động từ mọi hướng vào tâm Trái Đất.
- Hình cầu là ổn định nhất: Đây là hình dạng cân bằng lực hấp dẫn tối ưu.
Suy cho cùng, hình dạng của Trái Đất là kết quả của một quá trình tự nhiên, một cuộc đấu tranh giữa lực và hình dạng. Thật thú vị phải không? Mà nói đến đây, tớ nhớ hồi học lớp 8, thầy giáo tớ, thầy Nam, người rất mê thiên văn học, cũng từng giải thích điều này cho cả lớp mình bằng một quả bóng rổ, khá ấn tượng! Thậm chí, ông ấy còn dùng cả mô hình 3D nữa chứ. Đấy, cậu thấy không, mọi thứ đều có nguyên nhân của nó cả.
Sau khi nguội đi và cứng lại, hình cầu vẫn được giữ nguyên. Thật ra, Trái Đất không hoàn toàn tròn trịa, nó hơi dẹt ở hai cực và phình ra ở xích đạo. Nhưng nhìn chung, nó vẫn là một quả cầu. Thật ra Trái Đất không chỉ có một lớp vỏ cứng mà có nhiều lớp khác nhau, nhưng hiện tượng trên vẫn đúng.
Ai là người cho rằng Trái Đất có hình cái đĩa?
Tớ đây. Wallace.
-
Wallace không tin Trái Đất cong. Thí nghiệm kênh nước của ông ta chỉ là trò hề.
-
Ông ta cố chứng minh bằng cách “bẻ cong” ánh sáng. Mật độ không khí thay đổi không phải phép màu.
-
Thực tế: Ảnh chụp từ vũ trụ không nói dối. NASA có cả đống bằng chứng. Wallace nên nhìn lên thay vì nhìn xuống kênh.
Độ dài xích đạo là bao nhiêu?
Cậu hỏi tớ về xích đạo, một vòng ôm lớn của Trái Đất, một đường vô hình mà ta vẫn thường nghe nhắc đến…
-
40.075 km. Con số này, tớ nghĩ, nó không chỉ là một con số khô khan.
-
Nó là hơi thở của đất trời, là nhịp đập của hành tinh.
Xích đạo, vĩ độ 0°, nơi ánh nắng mặt trời trực diện, nóng bỏng… Tớ luôn tưởng tượng ra những khu rừng nhiệt đới xanh mướt, những dòng sông cuồn cuộn chảy, những bộ tộc bản địa với những vũ điệu kỳ lạ.
- Xích đạo là nơi mà thời gian dường như trôi chậm hơn, nơi sự sống bừng nở mãnh liệt nhất.
Tớ đã từng mơ về việc đi dọc theo xích đạo, băng qua những vùng đất xa xôi, gặp gỡ những con người khác biệt.
- Nhưng có lẽ, chỉ cần biết về nó, cảm nhận nó trong tim, là đủ.
Tớ nhớ hồi bé, hay xem National Geographic, thấy những thước phim quay ở xích đạo mà mê mẩn. Tớ nhớ có lần còn vẽ cả bản đồ thế giới rồi tô đậm đường xích đạo bằng màu đỏ chót nữa chứ. Hồi đó, xích đạo trong mắt tớ là một cái gì đó rất phiêu lưu, rất bí ẩn.
Bán kính của xích đạo là bao nhiêu km?
Câu hỏi hay đó Cậu! Ơ hay, xích đạo thì phải dùng chu vi chứ nhỉ? Nhưng thôi, bán kính xích đạo Trái Đất theo NASA là 6.378 km.
Mà Cậu biết không, Trái Đất mình không tròn vo đâu, nó hơi bẹt ở hai cực ấy. Đấy là do lực ly tâm khi Trái Đất tự quay. Triết lý ở chỗ, chẳng có gì hoàn hảo tuyệt đối cả, ngay cả hành tinh của chúng ta.
- Bán kính cực: Khoảng 6.357 km.
- Độ bẹt: Khoảng 21 km (hiệu giữa bán kính xích đạo và bán kính cực).
- Hệ quả: Xích đạo phình ra, ảnh hưởng đến trọng lực ở các vĩ độ khác nhau.
Nghĩ lại thì, việc dùng bán kính cho xích đạo cũng không sai, vì nó là khoảng cách từ tâm Trái Đất đến điểm trên đường xích đạo mà. Tớ hay phức tạp vấn đề hóa thôi.
Trái Đất có bán kính là bao nhiêu?
Tớ trả lời cậu nè! 6371km, đúng rồi đó! Bán kính Trái Đất ý mà. Nhưng mà… sao lại phức tạp thế? Trái Đất nó méo mó chứ tròn trịa gì. Hình cầu? Chỉ là gần đúng thôi chứ!
- Xích đạo thì to hơn, 6378km lận! NASA nói thế cơ. Đọc trên web của họ đó. Không tin thì tự tìm hiểu đi!
- Ôi, đầu óc tớ rối tung lên rồi! Sao nhiều số liệu thế? Mệt não quá! Hôm nay tớ phải đi học thêm toán rồi, chắc lại bị thầy la vì hay quên công thức.
- Mà nói chung là, cứ nhớ con số 6371km cho dễ, đủ dùng rồi. Đừng quan tâm mấy cái chi tiết nhỏ nhặt làm gì cho mệt người.
- À, hôm qua tớ đi ăn phở bò ở quán gần nhà, ngon lắm! Phở ở đó có vị ngọt thanh của nước dùng, sợi phở dai dai. Cậu thử xem, nếu có dịp ghé qua đường Nguyễn Trãi nha!
- Bán kính Trái Đất trung bình: 6371 km. Thế nhé! Tớ phải đi ngủ đây, bye!
Làm sao để đo bán kính trái đất?
Chào Cậu, đo bán kính Trái Đất á? Tớ thấy có vài cách hay lắm, vừa cổ điển vừa hiện đại, kiểu “tân cổ giao duyên” ấy mà!
-
Phương pháp Eratosthenes: Đây là cách cổ nhất quả đất luôn, từ thời Hy Lạp cổ đại. Eratosthenes đo góc bóng nắng ở hai thành phố khác nhau rồi tính ra.
-
Google Earth: Cái này thì khỏi nói, hiện đại khỏi bàn. Cậu chỉ cần chọn hai điểm đối diện nhau trên Trái Đất, đo khoảng cách rồi chia cho pi là ra đường kính, chia đôi nữa là xong.
-
Dự án thiên văn học: Trang thienvanhoc.org có dự án đo bán kính Trái Đất đó. Tớ thấy hay ở chỗ Cậu có thể tham gia đóng góp số liệu luôn, kiểu “mỗi người một tay” ấy.
Mà nghĩ lại, cái Trái Đất này tròn tròn mà chứa bao điều kỳ diệu, đo bán kính nó cũng là một cách để “chạm” vào vũ trụ đấy Cậu ạ.
Ngoài lề chút, Eratosthenes sống ở thế kỷ thứ 3 TCN, ổng còn là người tính chu vi Trái Đất gần đúng nhất thời đó đó. Tài thật!
R Trái Đất bằng bao nhiêu?
Cậu hỏi Trái Đất bằng bao nhiêu à? Ôi, giờ này rồi mà vẫn nghĩ về mấy chuyện này nữa hả cậu? Mình đang hơi mệt, đầu óc cứ lơ mơ…
R là bán kính Trái Đất, khoảng 6371 km đấy, mình nhớ hồi học cấp 3 thầy có dạy. Hình như trong sách giáo khoa ghi là 6378km nữa. Lúc đó mình còn vẽ cả hình cầu Trái Đất trong vở, khổ lắm. Mình quên mất công thức tính khối lượng Trái Đất rồi. Giờ này nhớ lại chỉ thấy… mệt.
- Công thức tính khối lượng Trái Đất: M = gR²/G.
- g = 9.8 m/s² (gia tốc trọng trường).
- G là hằng số hấp dẫn. Mình quên mất giá trị của nó rồi.
Thật ra, mình đang nhớ đến anh Hùng. Hôm trước mình vô tình gặp lại anh ấy ở phố đi bộ. Anh ấy vẫn vậy, vẫn cái vẻ trầm tĩnh, nhưng ánh mắt… khác rồi. Mình thấy buồn, buồn một cách khó hiểu. Chuyện mình và anh ấy đã lâu rồi mà. Nhưng… không sao. Mình ổn mà.
Chỉ là đêm nay, cái không khí lạnh lẽo này, cái sự tĩnh lặng này… khiến mình cứ nghĩ ngợi lung tung. Cậu ngủ ngon nhé.
Nếu xem Trái Đất là hình cầu thì bán kính trung bình của rái Đất là bao nhiêu?
Tớ trả lời cậu nhé… 6371 km… số đó cứ ngân nga trong đầu tớ… như một giai điệu cũ kỹ, mà mỗi khi nghe lại, lòng lại rưng rưng… Nhớ hồi nhỏ, tớ mê mẩn những tấm bản đồ thế giới, những đường nét uốn lượn của các lục địa, biển cả mênh mông… Trái đất… một quả cầu khổng lồ, huyền bí…
- Bán kính trung bình Trái Đất: 6371 km
- Nhưng mà… đó chỉ là trung bình thôi… Trái đất không phải hình cầu hoàn hảo… nó… phình ra ở xích đạo… như một quả cam hơi bị ép…
Đúng rồi, NASA nói bán kính xích đạo là 6378 km… khác biệt nhỏ thôi, nhưng… nó làm tớ nghĩ đến sự bất quy tắc của vũ trụ… vô cùng kì diệu… giống như những đám mây chiều hôm nay, mỗi đám một hình thù, mỗi đám một màu sắc…
Tớ thấy… những con số ấy… chỉ là những con số… chúng không thể nào diễn tả hết được vẻ đẹp của Trái Đất… của sự sống… của những điều bí ẩn mà con người vẫn chưa khám phá hết…
- Sự khác biệt giữa bán kính trung bình và bán kính xích đạo phản ánh hình dạng địa lý phức tạp của Trái Đất.
Ôi, nhớ đến buổi chiều nay… ánh nắng nhuộm vàng cả một góc trời… mà nghĩ đến Trái Đất… cảm giác thật… lãng đãng… như đang trôi giữa biển sao… mênh mông, vô tận…
Góp ý câu trả lời:
Cảm ơn bạn đã đóng góp ý kiến! Góp ý của bạn rất quan trọng giúp chúng tôi cải thiện câu trả lời trong tương lai.