Tại sao chúng ta không thể quan sát được dải Ngân hà?

Chúng ta thường nghe về dải Ngân Hà, một thiên hà xoắn ốc hùng vĩ mà Hệ Mặt Trời của chúng ta là một phần nhỏ bé. Vậy tại sao, khi ngước nhìn lên bầu trời đêm đầy sao, chúng ta không thể chiêm ngưỡng toàn bộ vẻ đẹp tráng lệ của nó, mà chỉ thấy một dải sáng mờ như sương mù vắt ngang bầu trời? Câu trả lời nằm ở chính vị trí của chúng ta trong “ngôi nhà” khổng lồ này, cùng với cấu trúc phức tạp của dải Ngân Hà.

Hãy tưởng tượng bạn đang đứng giữa một khu rừng rậm rạp. Bạn có thể thấy những cây xung quanh, ánh sáng lọt qua kẽ lá, nhưng tầm nhìn của bạn bị giới hạn bởi chính những thân cây dày đặc. Hệ Mặt Trời của chúng ta cũng tương tự như vậy. Chúng ta không nằm ở trung tâm dải Ngân Hà, mà ở khoảng 2/3 khoảng cách từ trung tâm đến rìa ngoài, trên một nhánh xoắn ốc mang tên Nhánh Orion. Vị trí lệch tâm này khiến việc quan sát toàn bộ dải Ngân Hà trở nên khó khăn, giống như việc nhìn xuyên qua cả khu rừng từ một vị trí gần bìa rừng.

Hơn nữa, trung tâm dải Ngân Hà là một khu vực vô cùng đặc kín, chứa đầy bụi, khí gas và hàng tỷ ngôi sao. Những đám mây bụi và khí gas dày đặc này hoạt động như những bức tường chắn, hấp thụ và tán xạ ánh sáng khả kiến, ngăn cản chúng ta nhìn xuyên qua chúng. Giống như sương mù dày đặc che khuất tầm nhìn, những đám mây này che khuất phần lớn trung tâm dải Ngân Hà và các vùng phía sau nó khỏi tầm mắt của chúng ta.

Vì vậy, khi nhìn lên bầu trời đêm, chúng ta chỉ thấy được một phần của dải Ngân Hà, đó là phần nằm trong “tầm nhìn” của chúng ta, một dải sáng mờ ảo được tạo thành từ ánh sáng của hàng tỷ ngôi sao mà chúng ta có thể quan sát được. Mặc dù không thể nhìn thấy toàn bộ vẻ đẹp hùng vĩ của “ngôi nhà” thiên hà của mình bằng mắt thường, các nhà khoa học đã sử dụng các kính viễn vọng đặc biệt, có khả năng quan sát các bước sóng khác nhau như hồng ngoại và sóng radio, để “xuyên qua” lớp bụi khí và vẽ nên một bức tranh hoàn chỉnh hơn về dải Ngân Hà, hé lộ cấu trúc xoắn ốc tuyệt đẹp và những bí ẩn nằm sâu trong lõi của nó. Việc không thể quan sát trực tiếp toàn bộ dải Ngân Hà không làm giảm đi sự kỳ vĩ của nó, mà càng thôi thúc chúng ta khám phá và tìm hiểu sâu hơn về vũ trụ bao la.