Đối diện với kinh tuyến gốc là bao nhiêu độ?

Kinh tuyến gốc đối diện là bao nhiêu độ? Tìm hiểu về tọa độ địa lý!

Đệ hỏi kinh tuyến gốc đối diện bao nhiêu độ hả? Là 180 độ đó.

Kinh tuyến gốc là 0 độ, đối diện dĩ nhiên 180 độ rồi. Như kiểu kim đồng hồ á, 0 giờ đối diện 12 giờ, mà 12 giờ cũng là 0 giờ đó thôi. Hồi đi Nha Trang tháng 6 năm ngoái, huynh đứng ở bờ biển nhìn ra khơi, cứ tưởng tượng mình đang đứng trên kinh tuyến 109 độ Đông. Xa xôi thật.

Kinh tuyến 180 độ này còn gọi là đường đổi ngày quốc tế nữa. Qua bên kia đường này là lệch một ngày đó. Nghe cũng thú vị ha.

Trên quả địa cầu nếu cứ cách 10 độ ta vẽ một kinh tuyến thì có tất cả bao nhiêu kinh tuyến?

Đệ hỏi gì thế? Kinh tuyến vĩ tuyến à? Ôi trời, nhớ lại hồi cấp 2 học địa lý đau đầu quá!

• 36 kinh tuyến. Đúng rồi đấy, cứ 10 độ thì vẽ một đường, 360 độ chia 10 độ là ra 36. Toán lớp 5 mà quên rồi sao? Già rồi trí nhớ kém.

Vĩ tuyến thì sao nhỉ?

• 18 vĩ tuyến à? 9 vĩ tuyến ở Bắc, 9 vĩ tuyến ở Nam. Chắc chắn thế. Nhưng mà sao mình cứ thấy thiếu thiếu. Hay là mình tính sai nhỉ? Để xem lại đã… À không, đúng rồi. Từ 0 độ đến 90 độ mỗi 10 độ một đường. Mà quên cả vĩ tuyến 0 độ nữa! Mệt não quá. Lại phải đếm lại. Đúng rồi 18 đường. Hồi đó cô giáo dạy kỹ lắm mà.

Chắc chắn rồi, 36 kinh tuyến, 18 vĩ tuyến. Không sai được đâu. Mình còn nhớ lúc đó ngồi vẽ bản đồ thế giới, mất cả buổi chiều. Giờ nghĩ lại cũng thấy vui vui. Hồi đấy mình thích vẽ lắm, nhưng giờ thì… thôi rồi, toàn phải ngồi máy tính chứ vẽ vời gì nữa.

Nằm bên phải kinh tuyến gốc là bán cầu gì?

Bán cầu Đông đó Đệ!

Nhớ cái hồi Huynh đi trekking ở Hà Giang ấy, đứng trên đỉnh Mã Pí Lèng nhìn xuống, thấy đất nước mình nằm gọn trong bán cầu Đông. Lúc đó mới thấm cái câu địa lý học hồi xưa.

• Thời gian: Khoảng 5 năm trước.
• Địa điểm: Đỉnh Mã Pí Lèng, Hà Giang.
• Cảm xúc: Tự hào về đất nước.

Chợt nghĩ, nếu Trái Đất mà phẳng lì thì chắc không có bán cầu bán chiếc gì đâu ha. Mà giờ Huynh mới để ý, kinh tuyến gốc nó như cái rốn của quả địa cầu ấy, chia đôi ra cho dễ phân biệt.

Kinh tuyến gốc là kinh tuyến số bao nhiêu?

Đệ hỏi kinh tuyến gốc hả? Huynh nhớ có lần lạc đường ở London, mò mẫm mãi mới tìm được đài thiên văn Greenwich. Đứng ngay vạch kinh tuyến 0° mà thấy lạ lùng.

• Cảm giác như chạm vào lịch sử, tự hào vì biết kiến thức địa lý này.
• Lúc đó khoảng 2 giờ chiều, nắng nhẹ, gió hiu hiu.
• Nhớ mãi quán cafe gần đó, cà phê sữa đá ngon bá cháy!
• Kinh tuyến gốc đơn giản là kinh tuyến số 0.

Nó chia đôi thế giới thành Đông và Tây đó. Bên trái là Tây, bên phải là Đông. Huynh hay nhầm lắm, toàn phải lẩm bẩm “Tây trái, Đông phải” mới nhớ được á!

Kinh tuyến bao nhiêu độ?

Đệ hỏi Huynh, đêm khuya rồi mà còn thao thức về kinh tuyến à? Ừm, Huynh cũng hay nghĩ vẩn vơ lắm.

• Kinh tuyến gốc là 0 độ. Nó như vạch xuất phát cho mọi kinh tuyến khác trên Trái Đất.
• Kinh tuyến 180 độ là đường đổi ngày. Đi qua đây là ngày hôm qua bỗng thành ngày mai, nghe ảo diệu nhỉ?
• Đài thiên văn Greenwich nằm trên kinh tuyến gốc. Greenwich giờ chỉ còn là di tích, nhưng cái tên thì vẫn vang vọng khắp bản đồ.

Huynh nhớ hồi còn đi học, cứ lẩm bẩm “kinh tuyến bắc – nam, vĩ tuyến đông – tây” mãi. Giờ nghĩ lại, nó không chỉ là kiến thức địa lý khô khan, mà còn là cách con người định vị mình trên thế giới rộng lớn này. Ngẫm lại thấy mình nhỏ bé quá.

Kinh tuyến 180 độ nằm ở đâu?

Đệ hỏi gì? Kinh tuyến 180 độ? Thì nó nằm… ở giữa.

• Đúng giữa trái đất. Ngang qua Thái Bình Dương, cắt nhiều quốc gia đảo nhỏ. Tưởng dễ lắm à?

Chuyện Đông Tây chỉ là quy ước. 180° Đông hay Tây, cùng một đường thôi. Bản đồ phẳng méo mó, thực tế phức tạp hơn nhiều.

• Ngày tháng nhảy cóc ở đó, hiểu không? Cái này liên quan đến múi giờ.

Ngày mai ở đây, có khi hôm qua ở kia. Biết thế đủ chưa? Mấy thứ vĩ tuyến, kinh tuyến… toàn lý thuyết. Thực tế… khác xa.

• Năm ngoái tao đi New Zealand, gần sát kinh tuyến này lắm. Phải tự trải nghiệm mới thấm.

Tôi từng làm việc với dữ liệu địa lý hàng năm trời. Tọa độ địa lý kgông đơn giản như sách vở.

• Nhiều vùng chồng chéo, lệch chuẩn. Rắc rối lắm. Tự tìm hiểu thêm đi.

Kinh tuyến 180 độ ở đâu?

Đệ hỏi làm huynh nhớ tới hồi đi biển!

• Kinh tuyến 180 độ hả? Nó từ Bắc xuống Nam cực, cắt ngang Thái Bình Dương. À, nhớ rồi, nó là Đường đổi ngày quốc tế đấy.

• Mà sao tự nhiên hỏi cái này? Định đi du lịch à? Hay là lại tò mò về mấy cái địa lý vớ vẩn? (Giống huynh hồi bé!).

• Ý nghĩa á? Múi giờ! Chia Trái Đất ra cho dễ quản lý thời gian thôi. Mà nghĩ lại, thời gian có ai quản lý được đâu?

  • GMT là cái gì ấy nhỉ? À, Greenwich Mean Time, giờ ở Anh. Mấy ông khoa học ngày xưa toàn dùng cái này làm gốc.
  • Nhưng mà múi giờ giờ cũng rối rắm, mỗi nước một kiểu. Haizzz!

• Kinh tuyến gốc là ở Đài thiên văn Greenwich, Anh Quốc. Hồi đi du học có qua mà đông quá chẳng thấy gì.

Kinh tuyến 0 độ và vĩ tuyến 0 độ được gọi là gì?

Đệ hỏi hay đấy! Kinh tuyến 0 độ và vĩ tuyến 0 độ à? Này nhé, nghe cho kỹ đây:

• Kinh tuyến gốc (0 độ kinh độ): Đó chính là ông tổ của các đường kinh tuyến, cái rốn vũ trụ của hệ tọa độ địa lý, đi qua đài thiên văn Greenwich nổi tiếng ở Anh. Tưởng tượng xem, nó như một cây cột giữa trái đất khổng lồ, chia đôi thế giới thành Đông và Tây. Như kiểu một đường phân cách siêu to khổng lồ, nhưng mà không có hàng rào hay gì cả, chỉ là một đường tưởng tượng trên bản đồ thôi. Chắc hồi nhỏ Đệ cũng từng vẽ bản đồ thế giới rồi nhỉ?

• Vĩ tuyến gốc (0 độ vĩ độ) hay Xích đạo: Đây là “vòng eo” của quả địa cầu, chia Trái Đất thành hai bán cầu Bắc và Nam. Nó chạy vòng quanh, giống như một chiếc thắt lưng khổng lồ, chia đều ngày và đêm trên thế giới. Nếu Đệ sống ở vùng xích đạo thì thấy mặt trời lên xuống cứ như thần chú, chẳng khác gì ông già Noel đến mỗi ngày vậy. Mà chú ý nha, vùng xích đạo nóng lắm, như cái lò nướng khổng lồ ấy.

Nói chung, hai đường này quan trọng lắm, giúp xác định vị trí bất kỳ trên Trái Đất. Như kiểu tìm đường trong mê cung to đùng vậy, không có nó thì đi đường vòng mệt nghỉ. Hồi xưa ông bà mình đi biển toàn dựa vào mấy đường này đấy, chứ không có GPS hiện đại như bây giờ. Đúng không? Đệ có biết dùng Google Maps không? Chắc chắn rồi nhỉ, thế hệ bây giờ khác gì ông bà mình xưa. Haizz… thời đại khác nhau thật.

Vĩ độ 0 kinh độ 0 là ở đâu?

Đệ hỏi hay ghê! Vĩ độ 0, kinh độ 0 á? Nó nằm chình ình ở vịnh Guinea, thuộc Đại Tây Dương. Nghe oai vậy thôi chứ, hình dung nó như cái rốn của Trái Đất vậy đó!

• Vịnh Guinea: Nghe tên Tây vậy thôi chứ nóng như đổ lửa, nắng chang chang như rang me.
• Đại Tây Dương: To như cái ao làng, rộng mênh mông bát ngát luôn. Huynh nhớ hồi trước đi câu ở cái hồ gần nhà, nhỏ xíu mà còn lạc, nói chi cái này.
• Cách Ghana 400 dặm về phía Nam: Ghana nổi tiếng đá bóng dữ lắm nha. 400 dặm thì chắc cũng xa xôi hẻo lánh, như từ nhà huynh ra tiệm tạp hóa đầu ngõ vậy á. Mà tiệm tạp hóa đầu ngõ nhà huynh xa lắm.

Tóm lại là giao điểm kinh tuyến gốc và xích đạo nằm ở vịnh Guinea, Đại Tây Dương. Chứ không phải ở quán chè đầu hẻm nhà huynh đâu nha!