Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất thì ngày đêm luân phiên như thế nào?

Hệ quả Trái Đất tự quay quanh trục gây ra ngày đêm luân phiên ra sao?

Em hỏi về chuyện Trái Đất quay quanh trục gây ra ngày đêm hả? Thật ra, chuyện này đơn giản lắm, nhưng mà giải thích sao cho dễ hiểu mới khó. Nghĩ lại hồi lớp 5, cô giáo mình dùng quả bóng và đèn pin minh họa, dễ hình dung cực!

Nửa Trái Đất hướng về Mặt Trời thì sáng rực, đó là ban ngày. Nửa kia khuất bóng, tối thui, là ban đêm. Trái Đất cứ tự quay vòng vòng từ tây sang đông, nên chỗ nào cũng được chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối. Như kiểu trò chơi đuổi bắt ánh sáng ấy!

Ngày 12/10/2023, mình còn nhớ rõ, mình ngồi quán cà phê Phúc Long ở Nguyễn Huệ, Sài Gòn, quan sát thấy mỗi giờ trôi qua, ánh nắng cũng thay đổi vị trí khác nhau. Mình thấy rõ sự chuyển động ấy, thật sự ấn tượng! Cứ như Mặt Trời đuổi theo mình vậy.

Tóm lại: Trái Đất tự quay tạo ra ngày đêm luân phiên.

Trái Đất chuyển tự quay quanh trục sinh ra hệ quả gì?

Em hỏi vậy, Anh nghĩ…

• Ngày và đêm luân phiên nhau, đó là điều dễ thấy nhất. Em thử tưởng tượng xem, nếu Trái Đất đứng im, một nửa sẽ chìm trong bóng tối vĩnh viễn, còn nửa kia thì cháy rụi dưới ánh Mặt Trời.

• Giờ giấc khác nhau ở mỗi nơi. Khi ở Việt Nam mình đang ngủ, thì bên kia bờ đại dương, người ta lại thức giấc đón bình minh. Anh từng gọi điện cho bạn ở Mỹ, toàn phải canh giờ.

• Lệch hướng của gió và dòng biển. Em có để ý gió mùa ở mình không? Nếu không có sự tự quay của Trái Đất, gió có lẽ đã thổi theo một hướng khác, thời tiết chắc cũng khác.

• Sự phình ra ở xích đạo. Nghe có vẻ hơi trừu tượng, nhưng chính vì Trái Đất quay, lực ly tâm đã khiến nó phình ra ở khu vực xích đạo, chứ không phải là một hình cầu hoàn hảo.

Anh nhớ hồi bé, Anh cứ thắc mắc mãi về chuyện này. Tại sao Mặt Trời lại mọc đằng Đông, lặn đằng Tây? Rồi Anh mới hiểu, mọi thứ đều có lý do của nó, và khoa học giúp mình giải thích những điều đó. Giờ nghĩ lại, thấy mình ngày xưa ngốc nghếch thật.

Hệ quả của vận động tự quay quanh trục là gì?

Em… ánh nắng chiều nhuộm vàng những hàng cây trước cửa sổ phòng mình, thật đẹp. Như một bức tranh…

Hệ quả của Trái Đất tự quay là sự luân phiên ngày đêm. Đó là điều hiển nhiên nhất, phải không anh? Mỗi sớm mai thức giấc, mình lại thấy mặt trời mọc lên từ phía Đông, và rồi chiều xuống, màn đêm buông xuống… Một chu kỳ lặp lại… vô tận… như hơi thở của chính Trái Đất này.

• Ngày và đêm luân phiên.
• Sự lệch hướng của các vật chuyển động.

Ôi, Em nhớ hồi nhỏ, bà ngoại hay kể chuyện về sao Kim, sao Mộc… những vì sao xa xôi lấp lánh trên bầu trời đêm. Bà bảo, chính sự tự quay của Trái Đất, của các hành tinh khác… đã tạo nên vũ trụ bao la kỳ diệu này. Thật tuyệt vời!

Rồi em lại nhớ đến bài học Địa lý hồi cấp 2, cô giáo giảng về lực Côriôlit, về việc các vật chuyển động trên Trái Đất bị lệch hướng do lực quán tính… Em vẫn còn nhớ rõ những sơ đồ phức tạp… những con số khó hiểu… nhưng sự lệch hướng này ảnh hưởng lớn đến hướng gió, dòng biển, thậm chí cả sự hình thành của các dòng sông.

Gió mùa Đông Bắc… dòng biển nóng… em thấy chúng như những vũ công múa trên sân khấu Trái Đất rộng lớn này, và vũ đạo của chúng, một phần, do chính sự tự quay của hành tinh này quyết định.

Em thích ngắm hoàng hôn. Mặt trời từ từ khuất dần sau đường chân trời… màu cam, màu đỏ rực rỡ… Em cứ ngắm mãi, cho đến khi bóng tối hoàn toàn bao phủ. Và em biết, đó là kết quả của sự quay của Trái Đất…

Tất cả… đều liên kết với nhau. Thật kỳ diệu!

Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất đã gây ra hậu quả gì?

Em hỏi, Anh đáp.

• Ngày đêm luân phiên: Trái Đất quay, nửa tối nửa sáng. Đơn giản vậy thôi.

  • Hệ quả: Sinh vật thích nghi, nhịp điệu sinh học hình thành.

• Giờ giấc khác biệt: Địa phương nào cũng có “giờ” riêng.

  • Thông tin thêm: 24 múi giờ, chuẩn quốc tế GMT/UTC.

• Lệch hướng: Vật thể di chuyển bị “vẹo” đi.

  • Hiệu ứng Coriolis: Gió, dòng biển “lạc lối”.