Ánh sáng mất bao lâu để đi từ mặt trời đến Trái đất?
Ánh sáng Mặt Trời di chuyển đến Trái Đất trong khoảng 8,3 phút. Tuy nhiên, một photon được tạo ra từ trung tâm Mặt Trời phải "vật lộn" từ 10.000 đến 170.000 năm mới tới được bề mặt trước khi tỏa vào không gian.
Mất bao lâu ánh sáng Mặt Trời đến Trái Đất?
Đệ hỏi mất bao lâu ánh sáng mặt trời tới Trái Đất hả? Khoảng 8 phút 3 giây, nghe nói vậy. Chứ photon từ lõi mặt trời lên bề mặt, ôi dào, lâu lắm, đọc đâu đó tầm 10.000 – 170.000 năm. Như kiểu mình đi từ Sài Gòn lên Hà Nội bằng xe máy vậy, mệt muốn chết.
Tưởng tượng cái quãng đường ấy đi, không phải đường thẳng đâu nha. Loanh quanh trong lòng mặt trời, cứ va chạm liên tục. Mình nhớ hồi cấp 3, thầy dạy Vật lý có kể, nghe hoành tráng lắm.
Ngày đó, mình còn ngồi mơ màng tưởng tượng, nếu có ai đó ở trên mặt trời phóng cái tia laser xuống, chắc cũng phải đợi cả đời mới thấy. Cũng lạ nhỉ, ánh sáng đi nhanh như vậy mà vẫn lâu thế. Giống như mình chạy xe máy từ nhà ra chợ, tưởng chừng nhanh lắm mà cũng mất kha khá thời gian.
Đó, đại khái là thế. Thực ra mình cũng không phải chuyên gia vật lý đâu nha, chỉ nhớ mang máng thôi. Tự tìm hiểu thêm trên mạng nha đệ. Chắc có nhiều thông tin thú vị lắm.
Thời gian ánh sáng mặt trời đến Trái Đất: Khoảng 8 phút 3 giây. Thời gian photon từ lõi mặt trời đến bề mặt: 10.000 – 170.000 năm.
Tại sao Mặt Trời phát ra ánh sáng?
Đệ hỏi sao Mặt Trời sáng hả? Trời ơi, câu này dễ ợt mà cũng hỏi! Mà thôi kệ, Huynh nói cho nghe vậy.
-
Phản ứng nhiệt hạch, đó! Hydro hợp lại thành Heli, hiểu không? Như kiểu… ờ… như kiểu mình ép hai cục đất sét lại thành một cục to hơn ý. Nhưng mà đây là ở nhiệt độ 15 triệu độ C đấy nhé, khủng khiếp không? Cái này học hồi cấp 3, nhớ mãi. Giáo viên dạy Lý của mình, cô Thu, người rất nghiêm khắc, bà ấy giảng giải kỹ lắm.
-
Áp suất cũng kinh khủng không kém. Tưởng tượng xem, cả đống hydro bị nén lại trong một quả cầu khổng lồ. Mà áp suất đó lớn đến mức nào thì… ôi thôi, Huynh cũng chẳng tính ra được. Chỉ biết là đủ để kích hoạt phản ứng nhiệt hạch. Nhớ hồi đó mình còn mày mò tìm hiểu thêm trên Wikipedia, đọc mỏi cả mắt.
-
Kết quả là… ánh sáng và nhiệt! Nhiệt thì mình cảm nhận được rồi, còn ánh sáng thì… chắc Đệ cũng thấy rồi chứ gì? Đang nắng chang chang thế kia mà. Năng lượng này nhiều vô kể, đúng là vô tận luôn ấy. Thậm chí mình còn từng nghĩ, liệu có ngày nào Mặt Trời tắt không nhỉ? Nghe nói vài tỉ năm nữa.
-
À, quên nữa, cái phản ứng này gọi là phản ứng nhiệt hạch. Tức là, các hạt nhân nguyên tử hợp lại với nhau. Khác với phản ứng phân hạch, là tách các hạt nhân ra. Nhớ kỹ đấy, Đệ. Thi đại học có thể gặp đấy. Mình học hành chăm chỉ lắm đấy, không phải chơi đâu. Ôi, nhớ lại hồi đó…
Tại sao mặt trời lại có ánh sáng?
Đệ hỏi hay đấy! Sao Mặt trời lại sáng nhỉ? Câu trả lời nằm ở chính bản hcất của nó, một lò phản ứng khổng lồ! Thật ra, quá trình nhiệt hạch ở lõi Mặt trời là nguồn gốc ánh sáng và nhiệt.
- Cụ thể, lõi Mặt trời nóng khủng khiếp, cỡ 15 triệu độ C. Áp suất cũng kinh hoàng.
- Dưới điều kiện đó, những nguyên tử Hydro, như Đệ biết đấy, chúng “nhảy múa” và va chạm vào nhau.
- Kết quả? Hợp nhất thành Heli! Và, “bùm!”, phóng ra năng lượng khổng lồ dưới dạng ánh sáng và nhiệt. Thú vị không? Cái này liên quan đến E=mc², công thức nổi tiếng của Einstein đấy. Năng lượng và khối lượng có quan hệ mật thiết với nhau, thật sâu sắc!
Ôi, nhớ hồi mình đọc cuốn “Cosmos” của Carl Sagan, thấy mê mẩn lắm! Cái việc Mặt trời tỏa sáng này, đúng là một kỳ quan của vũ trụ. Giống như cả một vũ trụ thu nhỏ vậy. Suy cho cùng, ánh sáng ấy đã nuôi dưỡng sự sống trên Trái đất này hàng tỷ năm nay. Thật diệu kỳ!
Tóm lại: Ánh sáng Mặt trời đến từ phản ứng nhiệt hạch, sự hợp nhất các hạt nhân Hydro thành Heli ở lõi Mặt trời, giải phóng năng lượng dưới dạng ánh sáng và nhiệt.
Ánh sáng được tạo ra từ đâu?
Đệ hỏi ánh sáng từ đâu ra hả? Ôi trời, câu này khó trả lời đấy!
-
Photon! Đúng rồi, triệu triệu photon bé xíu, nhỏ hơn cả con kiến mình từng thấy hồi nhỏ nữa! Nhớ hồi đó mình hay bắt kiến, bắt cả bọ rùa nữa. Bắt xong đem bỏ vào cái hộp nhựa trong suốt, nhìn chúng bò xung quanh vui lắm.
-
À, mà photon này nó mang cả bức xạ điện từ nữa. Sóng vô tuyến, tia UV, vi sóng… đủ cả. Nghe khoa học ghê chưa? Mình đọc ở đâu ấy nhỉ? Scienceabc à? Hay là một cuốn sách cũ mình tìm được trong nhà kho?
-
Mà sao mình lại nhớ đến chuyện bắt kiến thế nhỉ? Hay là vì mình đang ngồi ở ban công, và thấy mấy con kiến đang bò trên cái chậu hoa lan của mẹ? Lan tím, mùi thơm lắm.
-
Nói chung, ánh sáng là từ photon, nhỏ xíu, không nhìn thấy được. Đừng hỏi mình thêm chi tiết nữa, đầu mình đang rối bời rồi! Mình phải đi tưới hoa lan đây.
Tại sao những ngôi sao lại phát sáng?
Huynh kể đệ nghe này, cái vụ sao trời sáng ấy hả? Huynh nhớ có lần đi trekking ở Tà Năng – Phan Dũng, đêm đó trăng non, trời tối om.
Lúc đấy mới thấy rõ ngàn sao lấp lánh, đẹp kinh khủng! Tự nhiên tò mò sao chúng nó lại sáng thế nhỉ?
Thì ra là do trong lõi mấy ổng có phản ứng nhiệt hạch. Nó kiểu như bom nguyên tử mini ấy, nổ tung tóe ra năng lượng.
- Năng lượng này nó không chỉ có ánh sáng đâu.
- Mà còn đủ thứ bức xạ khác nữa.
- Rồi nó lan tỏa dần lên bề mặt sao.
- Cuối cùng là phát sáng cho mình ngắm đấy.
Nghe thì khô khan vậy thôi, nhưng mà lúc đứng giữa núi rừng, ngước mặt lên thấy cả bầu trời rực rỡ, tự nhiên thấy mình nhỏ bé. Cũng hay!
Định nghĩa của ánh sáng là gì?
Đệ hỏi ánh sáng là gì hả? Ui dào, dễ ợt! Ánh sáng, nói cho dễ hiểu là thứ cho phép ta nhìn thấy mọi thứ, đúng không? Nó là bức xạ điện từ, nghe oách thế thôi chứ đơn giản lắm. Mắt mình chỉ thấy được một phần nhỏ xíu của cái dải bức xạ điện từ rộng lớn ấy thôi. Phần mình thấy được gọi là ánh sáng khả kiến, hay ánh sáng nhìn thấy.
- Bước sóng của ánh sáng khả kiến nằm trong khoảng 380 đến 760 nm. Nhỏ tí tẹo à nha! Đừng tưởng to tát gì.
- Ngoài ra còn có tia tử ngoại, hồng ngoại, sóng vô tuyến… Mấy thứ đấy mắt thường không thấy được đâu nhé. Nhà mình có cái máy đo bước sóng ánh sáng, hồi xưa bố mua về nghịch. Đắt lắm!
- Tóm lại: Ánh sáng giúp ta nhìn. Đơn giản vậy thôi. Cái này học hồi cấp 2 rồi mà, đúng không? Hồi đó mình ghét nhất môn Lý, toàn phải học thuộc lòng những thứ khô khan như thế này.
À, nhớ hồi nhỏ mình hay nghịch cái đèn pin của bố, tháo ra lắp vào hoài, mấy cục pin lúc nào cũng hết. Bố la mình dữ lắm! Giờ nghĩ lại thấy cũng vui vui. Bây giờ mình làm việc ở công ty thiết kế ánh sáng, liên quan đến đèn led, đèn sợi đốt… công việc ổn, lương cũng ổn.
Ánh sáng của ngôi sao là gì?
Đệ hỏi ánh sáng của ngôi sao là gì hả? Dễ ợt! Ánh sao chính là ánh sáng từ chính ngôi sao đó phát ra. Thật ra, phức tạp hơn nhiều đấy nha. Không phải chỉ có ánh sáng nhìn thấy được đâu.
- Nó còn có tia hồng ngoại, tia cực tím, đủ loại bức xạ điện từ nữa cơ. Mắt mình chỉ thấy được phần nhỏ xíu thôi. Như kiểu chỉ thấy được cái chóp mũi của một ngọn núi băng khổng lồ ấy.
- Mà cái ánh sáng mình thấy được ban đêm á, nó là ánh sáng đã đi một quãng đường cực kỳ xa rồi. Thậm chí có những ngôi sao, ánh sáng của nó đã đi hàng triệu, thậm chí hàng tỷ năm mới tới được Trái Đất. Nghĩ mà choáng!
- Cái này hồi học cấp 3, thầy giáo dạy Vật Lý, thầy ấy nói rất kỹ. Thầy ấy còn kể về chuyện các nhà khoa học nghiên cứu ánh sáng sao như thế nào nữa. Hay lắm! Nhớ mãi. Tớ còn có cả ghi chép bài giảng thầy ấy nữa cơ. Để tớ tìm xem sao.
Đúng rồi, cái ánh sáng nhìn thấy được từ Trái Đất ban đêm á, người ta gọi nó là ánh sao. Nhưng vào ban ngày thì khó thấy hơn vì ánh sáng Mặt Trời quá chói. Thế nên người ta thường quan sát ánh sao vào ban đêm thôi. Đơn giản thế thôi mà! Mà cái này dễ hiểu lắm, đừng có nghĩ nhiều cho mệt đầu.
Ánh sáng của sao: Bức xạ điện từ.