Sau động từ đi với gì?

Sau động từ, thế giới ngữ pháp mở ra một chân trời đa dạng và phong phú, không chỉ đơn thuần là trạng từ như nhiều người vẫn nghĩ. Việc một động từ đi với thành phần nào phụ thuộc rất nhiều vào nội hàm của chính động từ đó, cũng như ý nghĩa mà người viết muốn truyền tải. Khẳng định trạng từ luôn đứng sau động từ là một sự khái quát thiếu chính xác. Thực tế, vị trí và loại từ đi kèm sau động từ phức tạp hơn nhiều.

Như đã đề cập, trạng từ quả thực là một thành phần thường gặp sau động từ. Chúng bổ nghĩa cho động từ, chỉ ra thế nào, như thế nào, bao nhiêu, khi nào, ở đâu, và nhiều sắc thái khác về hành động. Ví dụ: “Cô ấy nhanh chóng hoàn thành bài tập.” “Anh ấy hát hay lắm.” Ở đây, “nhanh chóng” và “hay” là trạng từ bổ nghĩa cho động từ “hoàn thành” và “hát”. Nếu động từ có tân ngữ, trạng từ thường đứng sau tân ngữ, như câu: “Tôi viết bài luận cẩn thận.” “Cẩn thận” bổ nghĩa cho động từ “viết” và đứng sau tân ngữ “bài luận”, tạo nên sự rõ ràng và tự nhiên trong câu.

Tuy nhiên, sau động từ, ta còn có thể gặp:

• Tân ngữ: Đây là thành phần bắt buộc đối với động từ cần tân ngữ (động từ quá độ). Ví dụ: “Tôi đọc sách.” “Sách” là tân ngữ của động từ “đọc”.

• Bổ ngữ: Bổ ngữ làm rõ thêm ý nghĩa của động từ, thường xuất hiện với các động từ liên kết (tobe, trở thành,…) hoặc một số động từ khác. Ví dụ: “Cô ấy là một bác sĩ tài giỏi.” “Bác sĩ tài giỏi” là bổ ngữ của động từ “là”. Hay “Anh ấy trở nên thận trọng hơn.” “Thận trọng hơn” là bổ ngữ cho động từ “trở nên”.

• Mệnh đề phụ: Một mệnh đề phụ có thể đứng sau động từ để bổ sung thông tin, giải thích, hoặc làm rõ ý nghĩa. Ví dụ: “Tôi tin rằng anh ấy sẽ thành công.” “Anh ấy sẽ thành công” là mệnh đề phụ đứng sau động từ “tin”.

• Cụm giới từ: Cụm giới từ, bao gồm giới từ và danh từ/đại từ/cụm danh từ, cũng thường xuất hiện sau động từ. Ví dụ: “Tôi đến tại trường học.” “Tại trường học” là cụm giới từ bổ nghĩa cho động từ “đến”.

Tóm lại, việc xác định thành phần đi sau động từ không đơn giản chỉ là tìm trạng từ. Cần phân tích ngữ cảnh, ý nghĩa của động từ và toàn bộ câu để xác định chính xác thành phần ngữ pháp đi kèm, từ đó đảm bảo câu văn chính xác và giàu sức biểu đạt. Việc hiểu rõ sự đa dạng này sẽ giúp người học tiếng Việt viết văn chuẩn xác và phong phú hơn.