Quê hương trong Hán Việt là gì?

Quê Hương trong Hán Việt: Một mối liên hệ với nguồn cội

Từ “quê hương” trong tiếng Việt có nguồn gốc từ cụm từ Hán Việt “故鄉” (cố hương). Trong đó:

• “故” (cố) nghĩa là cũ, chỉ về điều gì đó đã qua, đã tồn tại từ lâu.
• “鄉” (hương) nghĩa là quê, là nơi chôn rau cắt rốn, nơi gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ, nơi ta được nuôi dưỡng và trưởng thành.

Cụm từ “cố hương” theo nghĩa đen có nghĩa là “quê cũ”, ám chỉ nơi chôn rau cắt rốn, nơi ta đã xa cách nhưng vẫn luôn khắc ghi trong lòng. Tuy nhiên, theo nghĩa bóng, “cố hương” còn mang một ý nghĩa sâu sắc hơn, thể hiện mối liên hệ bền chặt giữa một người với nguồn cội của mình.

Trong văn hóa phương Đông, “cố hương” được coi trọng rất lớn. Bởi lẽ, quê hương là nơi lưu giữ những giá trị truyền thống, là nơi ta được nuôi dưỡng về cả thể chất lẫn tinh thần. Xa quê hương, con người luôn đau đáu nỗi nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn, về những người thân yêu, về những kỷ niệm quen thuộc.

Những tác phẩm văn học, nghệ thuật từ xưa đến nay đã dành nhiều trang viết, giai điệu để khắc họa tình yêu tha thiết đối với quê hương. Từ những câu thơ giản dị của Nguyễn Khuyến:

“Bước tới đèo ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.”

Đến những ca khúc bất hủ như “Quê hương ơi” của Đỗ Nhuận:

“Quê hương là chùm khế ngọt,
Cho con trèo hái mỗi ngày…”

Tất cả đều thể hiện tình cảm sâu nặng, gắn bó không thể tách rời giữa con người với quê hương, với nguồn cội thiêng liêng của mình.

Trong thời đại toàn cầu hóa, khi con người có nhiều cơ hội để đi xa quê hương, thì nỗi nhớ về cố hương lại càng trở nên da diết hơn bao giờ hết. Quê hương không chỉ là nơi ta sinh ra mà còn là nơi ta thuộc về, là nơi ta tìm thấy sự bình yên và Geborgenheit thực sự.