Cảnh quan địa lí là gì?

Cảnh quan địa lí là gì? Khái niệm, đặc điểm và vai trò trong nghiên cứu?

Cảnh quan địa lý là tổng thể các đặc điểm nhìn thấy được của một vùng đất.

Chị ơi, em nghĩ đơn giản là nhìn ra thấy gì thì đó là cảnh quan. Như kiểu hôm bữa em đi Đà Lạt, tháng 7 năm ngoái, thấy đồi thông, mấy cái nhà kính trồng rau, xa xa là hồ Xuân Hương, đó là cảnh quan Đà Lạt.

Đặc điểm thì mỗi nơi mỗi khác. Cảnh quan biển khác cảnh quan núi. Cảnh quan nông thôn khác cảnh quan thành phố. Đà Lạt mát mẻ, nhiều sương mù, khác hẳn Sài Gòn nóng nực, toàn nhà cao tầng.

Em thấy nghiên cứu cảnh quan cũng quan trọng, giúp mình hiểu rõ hơn về vùng đất đó. Ví dụ như biết được loại đất, khí hậu thì mới trồng cây gì cho phù hợp. Hồi đó em đi Mũi Né thấy toàn cát, nắng chang chang, người ta trồng dưa hấu được. Chắc là do khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp.

Như em học địa lý hồi cấp 3, thấy phân tích cảnh quan giúp hiểu hơn về lịch sử hình thành vùng đất, kiểu như đồng bằng sông Cửu Long được bồi đắp phù sa từ sông Mekong. Lại còn liên quan đến cả văn hóa nữa. Như người dân miền biển sống bằng nghề cá, khác với người miền núi làm nương rẫy.

À, em nhớ cái vụ đi Phan Thiết tháng trước, vé xe hết 250 nghìn, thấy có mấy cái resort xây sát biển. Chắc nghiên cứu cảnh quan giúp người ta chọn địa điểm xây dựng các công trình du lịch hợp lý hơn.

Có bảo nhiêu loại cảnh quan?

Chị hỏi có bao nhiêu loại cảnh quan hả? Trời đất ơi, nhiều lắm! Nhiều như… như số lần em bị mẹ la vì quên dọn phòng ấy! Chị đừng hỏi em số chính xác nhé, em không đếm xuể.

Em chỉ kể sơ sơ vài loại cho chị đỡ thắc mắc thôi nha:

• Cảnh quan vùng cực: Lạnh lẽo như cái tủ lạnh nhà em, toàn băng tuyết, gấu trắng tinh khôi như cục bông!
• Cảnh quan vùng núi: Đỉnh núi cao chót vót, nhìn như cái kim khổng lồ đâm thủng trời. Em mê leo núi lắm, hồi hè vừa leo xong Fansipan, mệt muốn xỉu!
• Cảnh quan sa mạc: Nóng như chảo dầu đang chiên cá, cát mênh mông, lạc vào đó chắc em biến thành xác ướp mất!
• Cảnh quan biển đảo và ven biển: Mát mẻ, gió biển thổi phăng hết cái nóng oi bức, nhìn thấy biển là em thấy thư thái lắm. Em ước gì có căn nhà nhỏ xinh bên bờ biển!
• Cảnh quan rừng: Rừng ôn đới thì cây lá xanh mướt, còn rừng nhiệt đới thì um tùm, rậm rạp như một mê cung khổng lồ. Đừng có lạc vào đấy nhé, nguy hiểm lắm!
• Cảnh quan nông nghiệp: Ruộng lúa xanh ngát, nhìn thấy là nhớ đến cơm dẻo thơm ngon. Em thích ăn cơm lắm!
• Cảnh quan công nghiệp: Ôi, khói bụi mù mịt, máy móc ầm ầm, em không thích cảnh này cho lắm. Nhìn mà thấy chóng mặt.
• Cảnh quan dân cư: Nhà cửa san sát, người đông như kiến, náo nhiệt lắm. Em ở thành phố nên quen rồi!

Nfoài ra còn nhiều loại khác nữa, chị cứ lên mạng tra nhé. Em kể mỏi miệng rồi. Hồi nãy em còn đang xem phim hoạt hình nữa mà!

Cảnh quan có nghĩa là gì?

Chị hỏi cảnh quan là gì hả? Dễ ợt! Cảnh quan, hay quang cảnh, bản chất là một tổng thể không gian, một bức tranh thiên nhiên được vẽ nên bởi sự kết hợp phức tạp của các yếu tố:

• Địa hình: đồi núi, đồng bằng, sông hồ… Đấy, chị thấy không? Cái này ảnh hưởng trực tiếp đến cách ánh sáng đổ xuống, tạo nên những hiệu ứng thị giác rất riêng. Nhớ hồi đi Sapa, sương mù giăng mắc trên những thửa ruộng bậc thang, đẹp mê hồn!
• Thực vật: Cây cối, hoa lá, cỏ cây… Mỗi loài cây đều có một vẻ đẹp riêng, một chu kỳ sinh trưởng khác nhau, tạo nên sự đa dạng và biến chuyển theo mùa. Ví dụ, mùa thu lá phong đỏ rực ở Canada, đẹp như tranh vẽ, nhưng ở Việt Nam thì lại là sắc vàng của hoa cải.
• Động vật: Chim chóc, thú vật… Sự hiện diện của chúng góp phần tạo nên sự sống động, sinh khí cho cảnh quan. Thật ra, động vật còn gián tiếp định hình cảnh quan nữa chứ. Nghĩ đến đàn ngựa hoang trên thảo nguyên Mông Cổ thôi cũng thấy đã rồi.
• Khí hậu: Nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa… Khí hậu quyết định loại cây cối, động vật nào có thể sinh sống và phát triển ở đó. Nó như một bàn tay vô hình, định hình nên diện mạo của cả một vùng đất. Chẳng hạn như vùng ôn đới với bốn mùa rõ rệt sẽ khác hẳn vùng nhiệt đới gió mùa. Em thấy đúng không?

Tóm lại, cảnh quan là sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố tự nhiên, tạo nên một tổng thể hài hoà hoặc đối lập, mang tính thẩm mỹ và sinh thái. Đó cũng là lý do tại sao mỗi nơi lại có một cảnh quan riêng biệt, độc đáo. Thế giới này rộng lớn biết bao, còn vô vàn điều thú vị để khám phá.

Cảnh quan thiên nhiên đặc sắc gọi là gì?

Chị ơi, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc á? Chị gọi nó là “đốn tim” luôn cho nó máu! Tức là đẹp đến mức tim mình như muốn rớt ra ngoài ấy!

• Núi non hùng vĩ như bộ xương khủng long khổng lồ nhìn hoành tráng muốn xỉu.
• Biển cả mênh mông xanh ngắt như mớ rau muống khổng lồ được ai đó thả xuống đất.
• Rừng cây um tùm, chim chóc hót ríu rít như đám cưới chuột hàng loạt luôn.

Nhưng mà chị ơi, danh lam thắng cảnh nó rộng hơn nhiều nha! Nó bao gồm cả mấy cái công trình kiến trúc của người xưa nữa, ví dụ như đền chùa, thành quách… Nhà thờ Đức Bà ở Sài Gòn, hồi em đi, đẹp mê hồn, chụp ảnh sống ảo cả ngày không hết! Đó cũng là danh lam thắng cảnh đó chị!

Em nói thật, hồi em đi du lịch Sapa, thấy cảnh đẹp mà muốn “ngất ngây con gà tây” luôn! Đẹp hết chỗ chê. Mấy cái ruộng bậc thang nhìn như tranh vẽ ấy.

Danh lam thắng cảnh là nơi kết hợp cả thiên nhiên và bàn tay con người, tạo nên vẻ đẹp khiến ai cũng phải trầm trồ. Thật sự là “tuyệt cú mèo”!