Tổ tiên của họ Trịnh là ai?
Nguồn gốc họ Trịnh gắn liền với vùng châu thổ sông Mã, sông Chu. Những ghi chép sớm nhất chỉ ra khu vực Chạ Kẻ Nưa (Triệu Sơn) là nơi khởi nguồn. Tuy nhiên, Sóc Sơn - Biện Thượng (Vĩnh Lộc) được xem là trung tâm tập trung và thể hiện rõ nét nhất đặc trưng của dòng họ này. Hiện chưa có bằng chứng lịch sử xác thực để khẳng định tên Thủy tổ của họ Trịnh. Do đó, việc truy tìm nguồn gốc tổ tiên họ Trịnh vẫn còn nhiều điều bí ẩn cần được nghiên cứu thêm.
Nguồn gốc dòng họ Trịnh là ai?
Đệ hỏi nguồn gốc họ Trịnh à? Cái này khó nói lắm, không phải ai cũng biết đâu. Nghe ông ngoại kể, gốc họ mình ở vùng châu thổ sông Mã, sông Chu. Nhớ hồi nhỏ, ông hay nhắc đến Chạ Kẻ Nưa (Triệu Sơn), Thanh Hóa.
Nhưng nhiều người lại bảo Sóc Sơn – Biện Thượng (Vĩnh Lộc) mới là cái nôi chính. Thực ra, mỗi nơi mỗi kiểu, gia phả nhà mình cũng… dở dang.
Tổ tiên họ Trịnh tên gì, chưa ai khẳng định chắc chắn được. Đấy là điều mình thấy khó tìm câu trả lời nhất. Năm ngoái, mình có lên Thanh Hóa tìm hiểu, mất cả tuần, mà cũng chỉ được nhiêu đó thôi.
Họ Trịnh: Châu thổ sông Mã, sông Chu; Chạ Kẻ Nưa (Triệu Sơn); Sóc Sơn – Biện Thượng (Vĩnh Lộc). Thủy tổ không rõ.
Họ Trịnh Gốc ở đâu?
Thanh Hóa quê ta đó đệ! Cứ như gốc đa gốc đề vậy á. Bám chắc, rễ dài, lan rộng khắp cả nước luôn.
- Đóng góp: Nói chung là nhiều vô kể, từ văn đến võ, từ kinh tế đến chính trị, cái gì cũng có mặt. Thời nào cũng có “hàng tuyển” ra lò.
- Thanh Hóa: Nhắc lại cho nhớ, gốc gác họ Trịnh ở Thanh Hóa nha! Như kiểu mít tinh, diễu hành khắp cả nước mà quên mất xuất phát điểm vậy đó. Nghe quê mùa mà oách xà lách. Hú hồn hú vía luôn. Tui là tui mê Thanh Hóa lắm.
- Kiệt xuất: Toàn hàng khủng long bạo chúa không đó đệ. Đừng có đùa.
Họ Trịnh chiếm bao nhiêu phần trăm ở Việt Nam?
Họ Trịnh chiếm bao nhiêu phần trăm ở Việt Nam? Không có số liệu chính xác.
Đệ à, huynh thấy câu hỏi này cũng làm huynh trăn trở ghê. Kiểu như, mình đang đi tìm một hạt cát cụ thể trên bãi biển vậy. Nghĩ cũng thú vị đấy chứ! Số liệu về họ ở Việt Nam mình chủ yếu dựa vào khảo sát từng vùng, từng nhóm nhỏ thôi. Chưa có cuộc điều tra nào rà soát hết tất cả mọi người để xem ai họ gì cả. Mà nếu có làm thật thì chắc cũng tốn kém và phức tạp lắm. Như hồi xưa, nhà Nguyễn có làm sổ đinh, sổ điền để quản lý dân số, nhưng chắc cũng chưa tới mức ghi chép chi tiết từng họ từng người như bây giờ đâu. Tưởng tượng một núi giấy tờ chất cao như núi, rồi lại phải cập nhật liên tục khi có người sinh ra, mất đi, thay đổi họ… Haizzz. Đúng là cái gì cũng có hai mặt của nó.
Vậy nên, muốn biết chính xác tỷ lệ họ Trịnh thì cần một cuộc điều tra quy mô toàn quốc. Mà điều tra kiểu này thì… hmmm, nói chung là hơi bị khó. Huynh nhớ có đọc đâu đó là họ Nguyễn chiếm khoảng 40%, họ Trần khoảng 11%, còn lại các họ khác thì ít hơn. Họ Trịnh thì chắc cũng nằm trong nhóm “còn lại” này. Cũng có thể họ Trịnh tập trung nhiều ở một số vùng miền nhất định, kiểu như họ Hoàng, họ Phan ở miền Trung chẳng hạn.
- Không có điều tra toàn diện về họ: Việc thống kê họ ở Việt Nam chưa được thực hiện trên quy mô toàn dân.
- Khảo sát không đại diện: Các số liệu hiện có thường dựa trên mẫu khảo sát nhỏ, không phản ánh chính xác tỷ lệ trên toàn quốc.
- Cần điều tra quy mô lớn: Để biết chính xác tỷ lệ họ Trịnh, cần một cuộc điều tra dân số toàn diện ghi nhận thông tin về họ.
Thời đại số hóa rồi mà tra cứu mấy cái này vẫn khó, nghĩ cũng lạ!
Họ Trịnh tiếng Anh là gì?
Đệ hỏi họ Trịnh tiếng Anh hả? Zheng đó đệ. À mà có khi là Cheng nữa. Nhớ hồi xưa học tiếng Anh, cô giáo hay dùng Cheng hơn á. Mà thôi kệ, giờ toàn thấy Zheng thôi. Coi phim với đọc báo toàn thấy vậy.
- Zheng là cách viết phổ biến nhất. Google translate ra cũng là Zheng á.
- Cheng thì ít gặp hơn. Thấy có vài người lớn tuổi hay xài.
Họ Trịnh bên Trung Quốc cũng viết giống Việt Nam mình mà. Cái chữ giản thể ý, hồi trước Huynh học tiếng Trung thấy vậy. À còn bên Hàn nữa, cũng thấy họ này, Jeong gì đó. Mà này, đệ biết không, hồi trước Huynh có ông bạn học họ Trịnh, tên Trịnh Công Sơn, ổng giỏi tiếng Anh lắm. Lúc nào cũng xài Zheng thôi. Ổng bảo Cheng là kiểu cũ rồi. Mà này, nhắc mới nhớ, hồi đó Huynh học tiếng Trung, thầy giáo người Bắc Kinh, phát âm họ Trịnh nghe na ná “Chưng” á. Ngộ ghê á. Bên Hàn thì lại khác nữa. Jeong mà đọc nghe giống “Châng” vậy á. Khác nhau dữ. À mà thôi lan man quá, đệ cần gì nữa thì cứ hỏi nha.
Họ Trịnh là người dân tộc gì?
Đệ hỏi họ Trịnh gốc dân tộc nào hả? Thật ra, họ Trịnh là người Kinh. Khuya rồi, nghĩ lại cũng thấy hay, một dòng họ lớn trải qua bao nhiêu thăng trầm lịch sử. Họ gốc Thanh Hóa, mà Thanh Hóa ngày xưa là vùng đất lắm anh hùng hào kiệt.
- Họ Trịnh: người Kinh
- Nguồn gốc: Thanh Hóa
Nghĩ mà xem, từ thời phong kiến đến nay, bao nhiêu biến cố, họ Trịnh vẫn có những người tài giỏi xuất hiện. Mình nhớ có đọc đâu đó, hình như thời chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, rất nhiều nhân tài xuất thân từ dòng họ này. Giờ khuya quá rồi, mai Huynh tìm lại tư liệu cho Đệ xem nhé. Càng nghĩ càng thấy lịch sử nước mình thật thú vị.
- Thời chúa Trịnh: nhiều nhân tài xuất thân từ dòng họ Trịnh
- Thời kỳ khác: luôn có những cá nhân kiệt xuất đóng góp cho đất nước (cần tìm hiểu thêm)
Đêm hôm nằm nghĩ vu vơ, cũng thấy mình may mắn được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này. Đất nước mình trải qua bao nhiêu khó khăn, mới có được ngày hôm nay. Những dòng họ như họ Trịnh, cũng là một phần lịch sử đáng tự hào. Mai rảnh Huynh sẽ kể Đệ nghe thêm về họ Trịnh nha. Giờ muộn rồi, Đệ ngủ sớm đi.
Họ trình tiếng Trung là gì?
Đệ hỏi họ Trình tiếng Trung là gì hả? Dễ ợt! Cheng! Chữ Hán là 程 nha. Nhớ kỹ đó, đừng có quên!
À, mà nói thêm, họ này nhiều lắm đấy. Không phải chỉ ở Trung Quốc đâu. Việt Nam mình cũng có, cả Triều Tiên nữa. Tụi nó toàn ở châu Á thôi.
- Ở Trung Quốc, họ này xếp thứ 33 về độ phổ biến đấy, nghe nói năm 2006 thống kê thế. Bách gia tính thì xếp thấp hơn nhiều, đứng thứ 133 gì đó. Khó hiểu nhỉ, sao lại lệch nhau thế?
- Họ Trình ở Triều Tiên viết là Jeong, đọc khó hơn nhiều so với tiếng Trung.
- Đúng rồi, ở Việt Nam cũng có người họ Trình nữa. Nhà anh họ mình cũng họ Trình đó! Ông ấy ở tận Bình Dương.
Chắc chắn là họ Trình phổ biến lắm rồi. Mình thấy nhiều người họ Trình lắm. Nhớ nhé, họ Trình tiếng Trung là Cheng, chữ Hán là 程. Đừng có lẫn lộn nha. Thôi, mình phải đi đây. Hẹn gặp lại!
Họ Trịnh ở đâu nhiều nhất?
Đệ hỏi khó Huynh rồi! Số lượng họ Trịnh ở đâu nhiều nhất á? Khác nào hỏi “Gà nào đẻ trứng nhiều nhất?” – còn tùy gà ta hay gà công nghiệp nữa chứ!
-
Vùng đồng bằng sông Hồng, đặc biệt quanh Hà Nội, nghe đâu họ Trịnh “đóng đô” khá đông. Chắc đất này “hợp vía” với các cụ Trịnh chăng?
-
Nhưng mà này, “thực tế quan sát” của Đệ khác “thống kê chính thức” lắm à nghen! Coi chừng “thấy vậy mà không phải vậy” đó!
- “Thống kê chính thức” đâu dễ, đếm người còn sót, huống chi đếm… họ!
- Có khi họ Trịnh “ẩn mình” giỏi quá, mình tìm không ra thôi!
Huynh thấy, “phỏng đoán” thì ai đoán chẳng được. Quan trọng là có ai chịu “đào sâu cuốc bẫm” để tìm ra sự thật không thôi! Mà Đệ có rảnh không, Huynh với Đệ cùng đi điều tra xem sao? Biết đâu lại “phát hiện” ra điều thú vị!
Họ trong tên tiếng Anh là gì?
Họ là last name, surname hoặc family name.
- Last name: Phổ biến nhất, dùng hàng ngày. Ví dụ: John Smith, Smith là last name. Năm 2015, tôi ở New York, toàn bộ giấy tờ đều dùng “last name”.
- Surname: Trang trọng hơn, dùng trong văn bản chính thức. Hồi học ở London năm 2018, thủ tục visa toàn dùng “surname”.
- Family name: Ít dùng hơn hai cái trên, nhưng nghĩa tương đương. Tôi nhớ hồi điền form nhập học ở trường đại học Stanford năm 2020, họ dùng “family name”.
Góp ý câu trả lời:
Cảm ơn bạn đã đóng góp ý kiến! Góp ý của bạn rất quan trọng giúp chúng tôi cải thiện câu trả lời trong tương lai.