Tên gọi Quảng Ngãi có ý nghĩa gì?

Quảng Ngãi: Tên gi này có ý nghĩa ra sao?

Quảng Ngãi á cháu? Rộng lớn, nghĩa khí! Chú nhớ hồi đó đọc sách sử, thấy ghi năm 1832 tỉnh Quảng Ngãi thành lập.

Quảng là rộng, Ngãi là nghĩa. Nghe đơn giản vậy thôi, nhưng mà chứa cả tinh thần một vùng đất. Chú từng đi Quảng Ngãi hồi tháng 7 năm 2019, nắng chang chang.

Đất rộng mênh mông, người dân chất phác. Nhớ có lần chú ghé quán cơm bình dân ở gần biển Mỹ Khê, giá cũng rẻ, chỉ tầm 30.000 một đĩa.

Ăn ngon mà còn thấy ấm lòng vì cái tình của người dân. Cảm giác như cái nghĩa khí nó thấm đẫm trong từng câu chuyện, từng nụ cười.

Thông tin: Tên gọi Quảng Ngãi xuất phát từ địa danh Quảng Nghĩa được thành lập năm 1832, “Quảng” nghĩa là rộng lớn, “Ngãi” nghĩa là nghĩa khí.

Quảng Ngãi là nơi như thế nào?

Ừ, Quảng Ngãi hả…

• Miền Trung, nắng gió, ấy là điều đầu tiên Chú nghĩ tới. Quê Chú ở đó, thấm cái vị mặn của biển, cái khô khốc của gió Lào rồi. Nó nằm giữa Quảng Nam và Bình Định, kẹp giữa hai vùng đất mà thiên hạ hay nhắc tới.

• Đất đai đa dạng, núi có, đồng bằng có, biển cũng có. Cái dãy Trường Sơn nó chắn ở phía Tây, giữ lại chút gì đó hoang sơ, chút gì đó của rừng già. Chú nhớ hồi nhỏ haytrốn nhà đi chơi trong mấy cái rừng đó, giờ thì… khác rồi.

• Biển ở Quảng Ngãi không đẹp kiểu Nha Trang hay Đà Nẵng đâu, nó có cái gì đó gần gũi, thật thà hơn. Bãi biển Mỹ Khê cũng được, nhưng mà Chú thích mấy cái bãi nhỏ nhỏ, vắng người hơn. Ngồi đó ngắm biển một mình cũng thấy lòng nhẹ đi nhiều.

• Con người ở đó hiền lành, chịu thương chịu khó. Chú xa quê lâu rồi, không biết giờ có còn giữ được cái chất đó không. Nhưng mà mỗi lần về, nghe cái giọng nói, nhìn cái cách họ sống, Chú lại thấy mình thuộc về nơi đó.

Quảng Ngãi có dân tộc gì?

À, Quảng Ngãi hả? Để Chú nói cho mà nghe, ở trỏng đa dạng lắm chứ bộ!

• Dân tộc Kinh là đông nhất rồi, hơn triệu người lận.
• Xong tới Hrê, cũng phải hơn 115 ngàn đó. Hrê ở mình chủ yếu sống ở vùng núi Ba Tơ, Minh Long ấy.
• Rồi tới Cor, khoảng 28 ngàn người. Cor với Hrê là anh em gần gũi, văn hóa cũng có nhiều nét tương đồng.
• Xơ Đăng nữa, hơn 17 ngàn. Cái này chú ko chắc lắm, nhớ mang máng v thôi à.
• À còn mấy dân tộc khác nữa như Hoa, Mường, Tày, Thái…Nhưng mà số lượng ít hơn nhiều so với mấy dân tộc kể trên.

Nói chung là Quảng Ngãi có tới 29 dân tộc anh em chung sống hòa thuận đó. Vậy đó cháu! Mà hỏi chi zậy? Tính vô trỏng du lịch hả? Quảng Ngãi giờ cũng phát triển lắm à nha.

Các dân tộc ít người ở Quảng Ngãi chủ yếu sống ở đâu?

Cháu hỏi dân tộc ít người ở Quảng Ngãi sống ở đâu hả? Sơn Hà, Sơn Tây, Trà Bồng, Ba Tơ và Minh Long. Chú nhớ hồi đó đi công tác ở Ba Tơ, đường xá khó đi lắm. Năm 2010 thì phải. Lúc đó chú đi xe máy, trời mưa nữa, trơn trượt. Có đoạn chú phải dắt bộ, bùn đất dính đầy giày, mệt muốn xỉu. Nhưng cảnh núi rừng thì đẹp tuyệt vời.

Mà nói về người Hrê, chú còn nhớ lần đó có gặp một bác người Hrê. Bác ấy mặc bộ đồ truyền thống, màu đen huyền bí, có hoa văn thêu tinh xảo. Bác ấy còn mời chú uống rượu cần. Rượu nồng lắm cháu ạ, mà thơm nữa. Uống xong người nóng ran, lâng lâng. Bác ấy còn kể cho chú nghe về văn hóa, phong tục của người Hrê nữa. Tiếc là giờ chú không nhớ rõ hết.

• Dân tộc ít người ở Quảng Ngãi: Hrê, một số dân tộc khác nữa.
• Địa điểm: Chủ yếu ở các huyện miền núi Sơn Hà, Sơn Tây, Trà Bồng, Ba Tơ, Minh Long.
• Người Hrê: Sống tập trung ở Sơn Hà, Ba Tơ, Minh Long.

Chú nhớ là có một cái làng ở Minh Long, toàn là người Hrê sinh sống, giữ được rất nhiều nét văn hóa truyền thống. Lần sau chú tìm lại tên làng rồi nói cháu nghe. Hôm đó về chú còn mua một cái khố thổ cẩm của người Hrê. Giờ vẫn còn để trong tủ. Chắc phải đi tìm lại mới được. Đồ thổ cẩm của người Hrê đẹp lắm cháu. Màu sắc sặc sỡ, hoa văn độc đáo.

À, có lần chú đọc được một bài báo nói về trang phục truyền thống của người Hrê, rất hay. Để chú tìm lại link rồi gửi cho cháu xem. Hình như là trên báo Quảng Ngãi.

Dân tộc ca dong là dân tộc gì?

Ờ, Ca Dong thuộc Xơ Đăng, vậy thôi.

• Vị trí: Bắc Tây Nguyên.
• Năm chi Xơ Đăng: Ca Dong, Xơ Teng, Tơ Drá, Mơ Nâm, Hà Lăng.
• Thêm: Nghe nói ngôn ngữ cũng có khác biệt chút đỉnh.

Dân tộc Ca Dong còn gọi là dân tộc gì?

Dân tộc Ca Dong còn gọi là Xê Đăng cháu ạ. Nhớ kỹ nhé, đừng có nhầm với Xê Đăng Đông, Xê Đăng Tây gì nha, rắc rối lắm! Cứ Xê Đăng là chuẩn bài. Chú ngày xưa đi công tác, toàn thấy gọi là Xê Đăng, nghe oai phong lẫm liệt như chiến binh Spartan vậy.

• Tập trung: Quảng Nam là chính, nhất là mấy huyện vùng cao Bắc Trà My, dưới chân núi Ngọc Linh. Nghĩ mà thèm, không khí trong lành, cảnh đẹp như tranh vẽ, không như chú ở thành phố, ngột ngạt khói bụi, nhìn đâu cũng thấy bê tông.
• Núi Ngọc Linh: Nghe cái tên là thấy quý rồi. Núi cao, rừng rậm, chắc có khối sâm quý. Chú nghe đồn sâm Ngọc Linh là “thần dược” đấy, giá trên trời luôn. Có khi nào chú lên đấy tìm vận may không ta?
• Văn hóa: Vẫn còn giữ được nhiều nét đẹp truyền thống. Chú thích nhất là mấy cái lễ hội của họ, náo nhiệt lắm, toàn trai xinh gái đẹp. Hồi chú đi xem, mê mẩn luôn, suýt thì ở lại làm rể luôn rồi. Mà thôi, kể ra lại dài dòng.

Việt Nam có bao nhiêu dòng họ?

Cháu hỏi Việt Nam có bao nhiêu dòng họ hả? Ừm… Đêm nay sao nhiều suy nghĩ thế nhỉ…

1023 họ, đúng rồi, nhớ năm đó chú đọc được con số đó trong một cuốn sách. Giờ nghĩ lại thấy… lâu rồi. Thời gian trôi nhanh thật. Sách in năm 2005, nhưng sau đó lại phát hiện thêm. Lúc đó chú đang làm luận văn về họ Nguyễn ở vùng quê ngoại, nghiên cứu cả năm trời, mệt muốn chết.

• Cái số 1023 đó, chỉ là con số thống kê thôi. Có thể còn nhiều hơn nữa, những họ nhỏ, lạc mất trong dòng chảy thời gian. Nghĩ mà buồn.
• Nhớ hồi đó, người ta còn tranh luận về sự chính xác của con số đấy. Rắc rối lắm.
• Chú còn nhớ rõ cảm giác khi đọc đến con số đó, một cảm giác như… thấy cả một lịch sử vĩ đại, lại cũng thấy sự nhỏ bé của bản thân.

Giờ thì… nhiều thứ đã khác rồi. Cuộc sống cứ thế trôi đi. Chú cũng già rồi. Nhiều khi nhớ lại, thấy mỗi dòng họ là một câu chuyện dài, dài hơn cả đời người.

Thôi, cháu ngủ đi nhé. Đêm khuya rồi.

Sơn Tây, Quảng Ngãi là dân tộc gì?

Cháu hi Sơn Tây, Quảng Ngãi là dân tộc gì hả? Ừm… khó trả lời thật. Không phải một dân tộc duy nhất đâu cháu ạ.

• Người Ca Dong sống lâu đời nhất ở đó. Ông ngoại mình hồi xưa kể, quê ông ở gần đó, nói nhiều về người Ca Dong lắm. Họ sống khá biệt lập, giữ nhiều phong tục cổ. Nhớ hồi nhỏ, mình có xem ảnh ông chụp, thấy họ mặc đồ rất đặc trưng.

• Ngoài Ca Dong, còn có Hrê, Cor, và cả người Kinh nữa. Mình không rõ tỉ lệ cụ thể mỗi nhóm, nhưng chắc chắn là đa dạng lắm. Như một bức tranh nhiều màu sắc vậy.

• À, mà người Ca Dong là một nhánh của dân tộc Xơ Đăng ở Tây Nguyên. Mình nhớ năm ngoái đọc được tài liệu, Xơ Đăng có 5 chi chính: Ca Dong, Xơ Teng, Tơ Drá, Mơ Nâm, và Hà Lăng. Đọc xong thấy thú vị lắm. Tìm hiểu về văn hoá các dân tộc thiểu số thấy hay hơn nhiều so với những gì mình được học ở trường. Thấy thêm nhiều điều hay ho.

Ngẫm lại thấy cuộc sống nhiều điều thú vị nhỉ. Đêm nay sao mình lại nghĩ đến những chuyện này nhỉ. Mệt mỏi quá, thôi ngủ đây.

Họ Đinh ở Quảng Ngãi là dân tộc gì?

Họ Đinh ở Quảng Ngãi chủ yếu là người Hrê. Cụ thể hơn là hai nhóm Hrê: Sơn Hà và Minh Long. Họ lấy họ Đinh làm họ chính.

• Người Hrê: Một dân tộc thiểu số ở Việt Nam, tập trung chủ yếu tại Quảng Ngãi và Bình Định.
• Sơn Hà, Minh Long: Hai nhóm địa phương của người Hrê. Họ có những nét văn hóa riêng biệt.
• Họ Đinh: Không phải họ gốc của người Hrê. Việc lấy họ Đinh có thể liên quan đến lịch sử, sự giao thoa văn hóa, hoặc do chính sách của chính quyền trước đây. Nhiều tộc người thiểu số khác cũng lấy họ của người Kinh.