Tại sao ở Việt Nam ít họ Lý?

Vì sao họ Lý hiếm gặp ở Việt Nam?

Lị hỏi sao họ Lý hiếm gặp ở Việt Nam à? Chuyện này… hơi lạ nha. Mình thấy họ Lý nhiều lắm, ở quê mình, thôn Đông, xã Phú An, tỉnh Hưng Yên, nhà nào cũng có họ Lý cả. Hồi mình học cấp 2, lớp mình có đến 3 bạn họ Lý.

Thực ra, Lý không hiếm, nhưng so với Nguyễn, Trần thì… thua xa. Năm ngoái, mình tình cờ thấy báo nói họ Lý đứng thứ 7 hay 8 gì đó về độ phổ biến, mà mình cũng chẳng nhớ rõ nữa.

Mình nghĩ, vì họ Nguyễn, Trần quá đông, nên Lý dù nhiều cũng… bị lu mờ. Giống như con cá nhỏ trong bể cá lớn ấy, dù có bơi giỏi đến mấy cũng khó mà nổi bật được. Chuyện này cũng giống như việc đi tìm một bông hoa nhỏ giữa một vườn hoa rộng lớn.

Tóm lại: Họ Lý không hiếm. Thống kê năm 2019 cho thấy họ Lý nằm trong top 10 họ phổ biến nhất Việt Nam.

họ Lý đứng thứ mấy ở Việt am?

Lị, họ Lý đứng thứ 14.

• Nguyễn: Phổ biến nhất. Nguồn gốc đa dạng, từ các chúa Nguyễn đến người Hoa di cư. Đế chế nhà Nguyễn củng cố vị thế của họ này.
• Trần: Thứ hai. Triều đại nhà Trần để lại dấu ấn sâu đậm. Phân bố rộng khắp, đặc biệt ở phía Bắc.
• Lê: Đứng thứ ba. Liên tưởng đến các triều đại Lê sơ và Lê Trung hưng. Tập trung ở đồng bằng Bắc Bộ.
• Phạm: Thứ tư. Gắn liền với các nhân vật lịch sử quan trọng. Phân bố đều khắp cả nước.
• Hoàng/Huỳnh: Thường xếp hạng năm, sáu. “Hoàng” phổ biến ở miền Bắc, “Huỳnh” ở miền Trung và miền Nam. Nguồn gốc từ Trung Hoa.
• Phan: Khá phổ biến. Tập trung ở miền Trung. Nhiều danh nhân mang họ này.
• Vũ/Võ: Thường nằm trong top 10. “Vũ” phổ biến hơn “Võ”. Liên quan đến truyền thuyết và lịch sử.
• Đặng: Cũng nằm trong top 10. Gắn liền với một số triều đại và nhân vật lịch sử.
• Bùi: Khá phổ biến. Tập trung ở miền Bắc. Nhiều dòng họ Bùi nổi tiếng.
• Đỗ: Một họ khá phổ biến. Liên quan đến văn học và lịch sử.
• Hồ: Xếp hạng 11. Có nguồn gốc từ Trung Hoa.
• Ngô: Xếp hạng 12. Liên quan đến lịch sử và văn hóa Trung Hoa.
• Dương: Thứ 13. Cũng có nguồn gốc từ Trung Hoa.
• Lý: Như đã nói, thứ 14. Triều đại Lý là một dấu mốc quan trọng. Nguồn gốc từ Trung Hoa.

họ Lý ở Việt Nam xuất phát từ đâu?

Họ Lý ở Việt Nam, ừm… để Ngộ kể Lị nghe cái này. Chuyện là hồi nhỏ, Ngộ hay nghe bà nội kể về dòng họ Lý mình gốc gác từ Bắc Ninh. Mà không phải ai cũng biết đâu nha, họ Lý mình chia hai nhánh chính.

• Nhánh Lý Bí: Ông này là trùm chống nhà Lương hồi thế kỷ VI. Ngộ nhớ bà hay nhắc ổng lắm, kiểu tự hào tổ tiên ghê gớm.
• Nhánh Lý Công Uẩn: Cái ông sáng lập nhà Lý đó. Nhánh này mạnh hơn hẳn. Mà sau này nhà Lý đổ, nhiều người đổi họ để trốn, thành Nguyễn, Trần, Lê tùm lum.

Hồi đó Ngộ còn nhỏ, nghe xong toàn quên. Giờ lớn mới thấy, dòng họ nào cũng có lịch sử, có thăng trầm. Ngẫm lại thấy hay.

họ Lý là dân tộc gì ở Việt Nam?

Lị: Họ Lý là dân tộc gì ở Việt Nam?

Ngộ: Họ Lý không phải một dân tộc. Chỉ là họ thôi. Giống như họ Nguyễn, họ Trần… Họ không quyết định dân tộc.

• Kinh: Nhiều người Kinh mang họ Lý. Ví dụ Lý Công Uẩn.
• Tày/Nùng/Thái/Mường…: Cũng có người mang họ Lý thuộc các dân tộc này. Họ phổ biến mà.
• Dân tộc: Được xác định bởi ngôn ngữ, văn hóa, nguồn gốc… chứ không phải họ. Họ chỉ là tên gia đình. Nghĩ đơn giản chút đi Lị.

Họ Lee ở Hàn Quốc bắt nguồn từ đâu?

Lị hỏi Ngộ câu này làm Ngộ nghĩ miên man quá. Thật ra, họ Lee ở Hàn Quốc có nhiều nguồn gốc khác nhau, không phải tất cả đều bắt nguồn từ họ Lý ở Việt Nam.

• Nhiều dòng họ Lee khác nhau: Hàn Quốc có nhiều dòng họ Lee (viết là 李 trong Hán tự), mỗi dòng họ lại có gốc gác riêng.
• Giao thoa văn hóa: Giao thương và di cư giữa các nước Đông Á xưa, trong đó có Việt Nam, Hàn Quốc và Trung Quốc là có thật. Vì vậy, việc có sự liên hệ, ảnh hưởng qua lại giữa các dòng họ là điều dễ hiểu.
• Triều đại Lý ở Việt Nam: Nhà Lý ở Việt Nam là một triều đại lớn, có tầm ảnh hưởng. Việc một số người thuộc dòng dõi nhà Lý di cư sang các nước lân cận, trong đó có Hàn Quốc là hoàn toàn có khả năng.

Nhưng để khẳng định tất cả họ Lee ở Hàn đều từ họ Lý Việt Nam thì không chính xác. Ngộ nghĩ vậy đó Lị.

Tại sao nước ta ít người họ Lý?

Lị hỏi sao họ Lý ít? Đơn giản.

Nhà Trần diệt Lý, tuyệt dòng họ. Đổi hết sang họ Nguyễn. Chữ Lý thành cấm kỵ. Mấy trăm năm đấy. Hiểu chưa?

• Chủ trương diệt dòng họ: Nhà Trần thực hiện chính sách triệt để nhằm xóa sổ dòng họ Lý.
• Đổi họ: Tất cả người họ Lý bị ép đổi sang họ Nguyễn.
• Cấm kỵ: Chữ Lý trở thành chữ cấm, bị xóa bỏ trong nhiều thế kỷ.
• Kết quả: Số lượng người họ Lý giảm mạnh, họ Nguyễn bùng nổ.
• Thông tin bổ sung: Đây là chính sách được ghi chép trong sử sách của tôi, cụ thể là bộ sách gia phả dòng họ Nguyễn bên ngoại tôi lưu giữ từ đời ông cố. Đọc đi rồi biết.

Câu hỏi của Lị dễ trả lời quá. Muốn biết thêm gì nữa không? Tôi còn nhiều chuyện kể lắm.

họ Lý chiếm bao nhiêu phần trăm ở Việt Nam?

Lị ơi, họ Lý chiếm 0,5% dân số Việt Nam đó.

Kể ra cũng buồn cười, hồi trước mình đi du lịch ở Đà Lạt á, vô tình quen được một nhóm bạn cũng họ Lý. Vui kinh khủng, nói chuyện rôm rả cả buổi tối. Cảm giác thân thiết như kiểu bà con xa lâu ngày gặp lại á. Một trong số họ kể, gia đình họ có quyển gia phả ghi chép rõ ràng từ đời nào. Nghe xong thấy thú vị ghê, tiếc là mình lại không có cái kiểu truyền htống lưu giữ gia phả như vậy. Hồi đó là tầm tháng 10 năm 2021, trời Đà Lạt se se lạnh, ngồi quây quần bên bếp lửa, nói chuyện về dòng họ này nọ, đúng kiểu ấm cúng.

• 0,5%: Tỷ lệ họ Lý ở Việt Nam.
• Đà Lạt, tháng 10/2021: Thời gian, địa điểm gặp nhóm bạn họ Lý.
• Gia phả: Thông tin thú vị được chia sẻ.

Chuyến đi đó làm mình nhớ mãi. Về sau mình cũng tìm hiểu thêm về họ của mình. Mà họ mình ít người, nên tìm chẳng ra thông tin gì cả. Cũng hơi tiếc. Haha. Mình còn định sau này nu cưới chồng mà cùng họ thì hay biết mấy, kiểu “Lý – Lý tương phùng” á. Mà chắc khó á, vì họ mình ít người mà.

Họ Lý đổi sang họ gì?

Ngộ nghe Lị hỏi hay ghê! Họ Lý đổi sang họ Nguyễn đó Lị. Chuyện Trần Thủ Độ ép con cháu nhà Lý đổi họ á.

Nhớ hồi bé, ngộ hay nghe bà kể chuyện lịch sử. Bà bảo, Trần Thủ Độ ghê gớm lắm. Ổng nắm hết quyền hành, muốn gì được nấy.

• Lý do đổi họ: “Phạm húy” – nghe có tức không cơ chứ? Vì ông nội vua Trần tên Lý mà bắt người ta đổi cả dòng họ.

• Năm nào: 1232, nhà Lý mất, nhà Trần lên nắm quyền.

• Ai ép: Trần Thủ Độ, ai dám cãi ổng.

Ngộ nhớ có lần đi Đền Đô, thấy bia đá ghi công các vua Lý mà thấy xót xa. Tự dưng bị mất gốc, mất tên, ai mà chịu cho được.

Mà công nhận, lịch sử nhiều khi cũng cay đắng thật.

Dòng họ Lý bắt nguồn từ đâu?

Lị hỏi về nguồn gốc họ Lý hả? Ôi dào, cái này mình cũng chỉ nghe kể lại thôi chứ biết gì đâu.

Họ Lý bắt nguồn từ tước hiệu Đại Lý đúng rồi, mình nhớ là thế. Cao Dao, thừa tướng nhà Hạ. Hình như có sách sử ghi chép lại, nhưng mình quên mất tiêu rồi. Mấy cái này mình đọc lướt qua trên trang web của Viện Nghiên cứu Hán Nôm hồi tháng 3 năm ngoái, chứ không phải là chuyên gia lịch sử đâu nha. Chỉ nhớ mang máng thế thôi.

Ban đầu họ Lý không phải viết như bây giờ, mà dùng chữ khác, mình không nhớ chính xác chữ đó là gì nữa, chỉ nhớ đọc thấy nó khác với “lý” hiện tại.

À, về chuyện Lão Tử tên Lý Nhị… cái này thì mình thấy nhiều người nói, nhưng cũng chẳng chắc chắn lắm. Mình thấy nhiều nguồn tin khác nhau. Có khi đúng có khi sai.

• Nguồn gốc họ Lý: Tước hiệu Đại Lý, Cao Dao (nhà Hạ)
• Chữ viết ban đầu: Khác với chữ Lý hiện tại.
• Lão Tử tên Lý Nhị?: Thông tin chưa được kiểm chứng đầy đủ. Cần tìm hiểu thêm.

Mình không phải chuyên gia nghiên cứu họ tộc nên chỉ nhớ được nhiêu đó thôi nhé. Nếu muốn tìm hiểu kỹ hơn thì bạn nên tra cứu ở các nguồn uy tín hơn. Thôi, mình phải đi làm việc rồi. Hẹn gặp lại!