Nền văn hóa tồn tại trên đất Bình Định cách đây 3000-4000 năm nền văn hóa gì?

Văn hóa Sa Huỳnh: Di sản Cổ đại của Bình Định

Trải dài trên dải đất hình chữ S xinh đẹp, Việt Nam sở hữu một nền tảng văn hóa đa dạng và phong phú, được vun đắp qua hàng thiên niên kỷ. Trong số những nền văn hóa tiền sử đáng chú ý nhất, nền văn hóa Sa Huỳnh nổi bật với những dấu ấn đặc sắc trên đất Bình Định.

Vào thời đại kim khí từ khoảng 3000-4000 năm trước, đất Việt chứng kiến sự trỗi dậy của ba trung tâm văn hóa lớn: Đông Sơn ở Bắc Bộ, Óc Eo ở Nam Bộ và Sa Huỳnh ở Trung Bộ. Nền văn hóa Sa Huỳnh được xác định lần đầu tiên tại làng Sa Huỳnh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi và sau đó được phát hiện tại nhiều địa điểm khác trên địa bàn tỉnh Bình Định và một số tỉnh lân cận như Phú Yên, Khánh Hòa.

Đặc điểm nổi bật của văn hóa Sa Huỳnh là những di chỉ táng độc đáo. Người Sa Huỳnh thường chôn cất người chết trong các đồi cát ven biển, sử dụng hũ gốm hoặc tiểu sành chôn theo đồ tùy táng phong phú như công cụ đá, đồ trang sức và vật dụng bằng đồng. Một số mộ táng lớn còn chứa đồ đồng giá trị như trống đồng, rìu lưỡi xéo, dao găm và các loại vũ khí khác.

Văn hóa Sa Huỳnh cũng để lại dấu ấn qua những đồ gốm đặc trưng. Gốm Sa Huỳnh thường là gốm mịn, được tạo hình bằng bàn xoay và trang trí bằng hoa văn ấn tượng. Các hoa văn thường gặp bao gồm văn xoáy, văn sóng nước, văn răng lược và văn hình học. Những đồ gốm này không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn phản ánh đời sống tinh thần và tập tục của người Sa Huỳnh.

Ngoài ra, nền văn hóa Sa Huỳnh còn ghi dấu ấn qua các di tích kiến trúc như nhà sàn và bếp lò. Những di tích này cho thấy người Sa Huỳnh đã có một nền kinh tế phát triển dựa trên nông nghiệp và đánh bắt hải sản. Họ cũng có kỹ năng chế tác kim loại điêu luyện, thể hiện rõ qua các đồ đồng và đồ sắt được khai quật tại các di chỉ.

Sự phát triển của nền văn hóa Sa Huỳnh tại Bình Định đã góp phần đáng kể vào di sản văn hóa tiền sử của Việt Nam. Những di chỉ và hiện vật được phát hiện cho phép chúng ta mường tượng về cuộc sống và xã hội của những cư dân cổ xưa trên đất Bình Định. Ngày nay, nền văn hóa Sa Huỳnh vẫn được gìn giữ và tôn vinh thông qua các lễ hội truyền thống và bảo tàng trưng bày di vật.