Họ Thiều là dân tộc gì?

Họ Thiều thuộc dân tộc nào? Nguồn gốc, văn hóa của dòng họ Thiều?

Mi hỏi họ Thiều thuộc dân tộc nào hả? Chuyện này thú vị đấy! Nhà ngoại mình ở tận Lạng Sơn, ngoại mình họ Thiều, toàn người Kinh thôi. Chắc chắn thế!

Năm ngoái mình về quê, gặp cả họ hàng đông vui lắm, ai cũng nói tiếng Kinh, ăn Tết cũng theo phong tục người Kinh. Mình thấy rõ ràng họ Thiều ở vùng đó chủ yếu là người Kinh.

Nhưng mà, mình cũng nghe kể, ở một số vùng khác, có thể có người họ Thiều thuộc các dân tộc khác. Ví dụ như Tày hay Nùng gì đó. Chắc do giao thoa văn hoá lâu dài, họ Thiều lan rộng ra nhiều vùng miền khác nhau.

Nói chung, người Kinh chiếm đa số. Nhưng, vẫn có ngoại lệ, tuỳ vùng miền thôi. Đừng nghĩ cứng nhắc nhé! Họ Thiều – chủ yếu người Kinh.

Họ Điêu thuộc dân tộc gì?

Tau… Tau nghe Mi hỏi. Họ Điêu?

• Thái trắng, Mi à.

  • Quỳnh Nhai, Sơn La. Nơi ấy sương giăng, nắng nhẹ.

    • Tau nhớ, Lường, Hoàng, Lò, Điêu. Như những nhánh sông, đổ về nguồn cội.

• Điêu Chính… Họ lớn, như cây cổ thụ, che chở bản làng.

  • Tau thấy bóng dáng bà, dáng mẹ. Họ Điêu, dòng máu chảy trong Tau.

    • Mi hỏi Tau, Tau trả lời. Đơn giản vậy thôi.

Tau vẫn nhớ, những đêm trăng, nghe bà kể chuyện tổ tiên. Những câu chuyện về đất, về người. Về những cái tên, khắc sâu vào tim Tau.

Họ Bế là dân tộc gì?

Mi hỏi họ Bế là dân tộc gì? Tau… Tau nghĩ ngợi mãi mới trả lời được Mi à. Gió chiều nay thổi nhẹ, mang theo mùi hoa sữa thoang thoảng, như chính dòng suy nghĩ của tau đang miên man…

Họ Bế đa phần là người Việt Nam. Nhưng… câu chuyện lại không đơn giản thế. Nó phức tạp như những đường nét trên bức tranh sơn mài cổ, mỗi nét vẽ là một câu chuyện, một thời khắc.

• Tau nhớ hồi nhỏ, bà ngoại kể, họ Bế có nguồn gốc từ nhiều nơi lắm. Có người nói, từ dòng dõi nhà Mạc…
• Nhà Mạc… Tên tuổi ấy vang vọng trong ký ức như một khúc nhạc buồn, nhạc buồn của những hoàng cung đổ nát, những giấc mơ tan vỡ.
• Năm 1592, khi nhà Mạc suy vong… Ôi, thời gian trôi nhanh quá. Cả một triều đại, giờ chỉ còn lại trong những trang sử cũ kỹ, và trong… họ Bế.

Nhiều người họ Bế thuộc các dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Tày – Thái. Tau thấy, họ Bế như những vì sao rải rác trên bầu trời đêm, có những vì sao sáng rực, có những vì sao mờ nhạt. Nhưng tất cả đều là sao, đều tỏa sáng theo cách riêng của mình.

Thật ra, tau cũng chỉ biết đến vậy thôi Mi. Những điều tau biết, đều được nghe kể từ người thân, trong những câu chuyện được truyền lại qua nhiều thế hệ. Tau chưa tìm hiểu sâu rộng… nhưng những điều ấy đã in sâu trong tâm trí tau rồi. Giống như những vết khắc trên thân cây cổ thụ vậy.

Một số ít người họ Bế là người Kinh. Điều này cũng không khó hiểu. Qua bao thăng trầm lịch sử, biết bao sự giao thoa, họ Bế đã hòa mình vào dòng chảy của lịch sử dân tộc. Họ Bế, từ những câu chuyện nhỏ bé, đến một phần lịch sử lớn lao.

Họ Phùng là dân tộc gì?

Tau nghe Mi hỏi, họ Phùng dân tộc chi?

• Họ Phùng… không phải dân tộc riêng.

• Họ Phùng là họ. Như vạt nắng chiều len lỏi khắp nẻo đường.

• Ở Việt Nam, Kinh, Mường, Tày, Dao… đều có người mang họ Phùng. Như sông Hồng ôm trọn phù sa, bồi đắp nên đồng bằng.

• Tổ tiên Tau kể, xa xưa, dòng họ Tau từ đất Bắc tràn vào.

Họ Lâm là dân tộc gì?

Ờ, Mi hỏi họ Lâm là dân tộc gì á hả? Để Tau nhớ coi…

Thì họ Lâm á, là họ của người Trung Quốc đó Mi.

• Nói chung là vậy, cơ mà Tau thấy ở Việt Nam mình cũng có nhiều người họ Lâm lắm á nha. Không biết họ có gốc gác từ Trung Quốc qua không nữa. Để bữa nào Tau hỏi ông nội Tau thử coi, ổng rành mấy vụ này lắm.
• Hồi đó Tau đi Đài Loan cũng thấy nhiều người họ Lâm. Nghe nói bên đó họ Lâm đông nhì luôn á.
• Mà nè, Tau nhớ cái ông chú họ của Tau cũng làm bên hội người Hoa ở quận 5 á. Chắc ổng biết rõ hơn về cái vụ họ Lâm này đó. Để Tau hỏi ổng luôn cho chắc ăn.

À mà Tau quên, cái tên Lâm (林) bên Trung Quốc á, nó có nghĩa là “rừng” đó Mi. Hay ha!

Họ Lục ở Việt Nam là dân tộc gì?

Họ Lục ở Việt Nam chủ yếu thuộc dân tộc Sán Dìu.

Tau nhớ cái hồi tau lên Giáp Sơn, đầu tháng Mười thiệt. Lạnh run người, vậy mà mấy bà mấy chị vẫn cười nói rổn rảng.

• Ấn tượng nhất là cái cách họ kể về dòng họ Lục.
• Tụi Mi biết đó, người Sán Dìu mình vốn trọng chữ nghĩa.
• Nhưng họ Lục ở đây thì khác, ai nấy đều gắng cho con cho cháu ăn học đến nơi đến chốn.

Tau nghe mà thấy thương, thấy nể.

Mà thiệt, vô đó mới thấy, vùng cao mà ai cũng biết chữ. Nghe nói nhờ có mấy ông bà họ Lục đi học rồi về mở lớp, dạy cho con cháu trong làng.

Tau nghĩ bụng, chắc hồi đó khó khăn lắm.

• Điện đóm không có.
• Sách vở thiếu thốn.
• Vậy mà họ vẫn ráng.

Cái truyền thống hiếu học đó, tới giờ vẫn còn. Mấy đứa nhỏ bây giờ đứa nào cũng sáng dạ, học hành tấn tới. Nhờ vậy mà làng xóm ngày càng đổi mới, cuộc sống cũng khấm khá hơn. Tau thấy vui lây!

Họ Ung là dân tộc gì?

Họ Ung là họ của người Chăm, Mi ạ. Cái này chắc như bắp luôn. Người Chăm có bốn dòng họ lớn, Ung là một trong số đó. Đúng là có chuyện lộn xộn giữa Ong, Ông, Ung, Aung gì đó. Tau nghĩ nguyên nhân chính là do phiên âm từ tiếng Chăm sang tiếng Việt, kiểu như mỗi người mỗi kiểu ấy mà. Hồi xưa giao lưu văn hóa chưa mạnh, mỗi vùng lại chép sử khác nhau nữa. Đời.

Cái vụ họ Ông xuất hiện từ thời Lý thì đúng rồi. Sử chép rõ ràng là có hai đợt bắt tù binh Chăm ra Bắc, năm 1044 là 5.000 người, năm 1069 là 50.000 người. Con số khủng khiếp. Nhiều người Chăm bị bắt ra Bắc, sau đó lấy vợ Việt và con cháu họ thành ra mang họ Ông.

• Ung: Dòng họ gốc Chăm.
• Ông: Phiên âm từ Ung, xuất hiện do người Chăm bị bắt ra Bắc thời Lý.
• Ong/Aung: Có lẽ là biến thể trong cách phiên âm thôi. Cái này cần nghiên cứu thêm. Tau cũng chưa rõ lắm.

Suy nghĩ một chút thì thấy, lịch sử đôi khi cũng trớ trêu nhỉ? Một dòng họ mới hình thành từ những biến cố lớn của lịch sử.