Họ hiếm nhất Việt Nam là họ gì?

Họ hiếm gặp nhất ở Việt Nam là họ nào?

Bác hỏi họ hiếm gặp nhất ở Việt Nam hả? Chắc chắn em không biết chính xác họ nào hiếm nhất đâu, thống kê kiểu đó khó lắm. Nhưng em có gặp một số họ lạ lắm, hồi em đi phỏng vấn ở công ty ABC tại Hà Nội tháng 5 năm ngoái, thấy có bạn họ Bạc. Lúc đó em còn ngạc nhiên, vì chưa từng gặp ai họ Bạc bao giờ.

Họ Phùng em thấy cũng ít, dạo em đi học ở Đà Lạt năm 2021, trong lớp toàn họ Nguyễn, Trần, Lê, thế mà có mỗi một bạn họ Phùng. Còn họ Vi thì sao nhỉ, em thấy có vẻ nhiều hơn họ Bạc một chút, nhưng vẫn thuộc hàng hiếm.

Em nghĩ việc xác định chính xác họ nào hiếm nhất khó lắm, phải có nghiên cứu bài bản. Nhưng dựa trên kinh nghiệm cá nhân, em thấy họ Bạc, họ Vi, họ Phùng… đều thuộc dạng hiếm gặp. Họ Hạch, họ Nông, em cũng ít khi gặp.

Thực ra, nhiều họ tưởng hiếm nhưng gặp ở vùng miền nào đó lại nhiều lắm. Ví dụ như em nghe nói, ở vùng Tây Nguyên, một số họ ít gặp ở đồng bằng lại phổ biến. Nói chung, để biết chính xác thì phải có số liệu thống kê dân cư mới được.

Họ hiếm gặp ở Việt Nam: Bạc, Vi, Phùng, Hạch, Nông, Âu, Phương, Hi, Giáp, Yên, Tiếp, Cảnh, Dã, Đôn, Bì, Ca, Lạc, Thào, Ung, Ma, Chiêm.

Họ ít nhất Việt Nam là họ gì?

Em xin thưa với Bác, việc xác định họ hiếm nhất Việt Nam quả là nan giải! Dữ liệu thống kê toàn quốc về họ và tên người dân ta chưa thật sự đầy đủ và cập nhật thường xuyên. Họ Bùi Thị được cho là hiếm, nhưng đó chỉ là một nhận định dựa trên những thông tin có hạn. Thật thú vị phải không Bác? Cái việc thống kê này cũng giống như việc đo độ sâu của đại dương vậy, luôn có những bí ẩn chờ khám phá.

• Thực tế, chưa có cơ sở dữ liệu chính thức nào khẳng định họ Bùi Thị là hiếm nhất. Việc này đòi hỏi một cuộc điều tra dân số quy mô lớn, công phu và chi tiết, mà hiện nay, theo em được biết, chưa được thực hiện. Suy cho cùng, thống kê dân số cũng chỉ là một bức tranh chụp nhanh về một khoảnh khắc, chứ không phải là chân lý bất biến.

• Thêm nữa, khái niệm “hiếm” ở đây cũng rất tương đối. Hiếm so với toàn quốc, hay so với một vùng miền cụ thể? Thậm chí, cùng một họ, nhưng số lượng người mang họ đó ở các vùng miền khác nhau cũng có thể chênh lệch rất lớn. Điều này làm cho việc đánh giá độ hiếm của một họ càng trở nên phức tạp.

• Em nhớ hồi cấp 3, thầy giáo sử dạy sử địa ở trường em có nhắc đến vấn đề này. Thầy nói việc nghiên cứu về họ của người Việt Nam vẫn còn nhiều điều chưa được làm rõ. Điều này làm em thấy hứng thú, vì nó giống như một trò chơi giải đố vậy, Bác nhỉ? Nhưng mà, tìm hiểu những điều này, quả là tốn công đấy ạ.

Họ Chu là dân tộc gì ở Việt Nam?

Dạ thưa Bác, họ Chu ở Việt Nam chủ yếu là người Kinh bác ạ! Còn lại chút xíu xiu là người Hoa di cư sang, như hạt muối bỏ bể vậy.

• Người Kinh: chiếm đa số, như đàn kiến tha mồi í, đông vô kể. Kiểu như họ Chu phiên bản “made in Vietnam” đó bác. Nhà em cũng có ông chú họ Chu, người Kinh chính hiệu, suốt ngày hát chèo, mê cải lương, đúng chất Việt Nam lun.
• Người Hoa: Ít ỏi lắm, như sao buổi sáng í, đếm được trên đầu ngón tay. Mà mấy ông bà người Hoa này cũng hòa nhập ghê gớm, nói tiếng Việt như gió, ăn phở như đúng rồi. Bác đừng có lo, không dễ nhận ra đâu.

Họ Chu này có từ thời nào rồi ý, lâu đời lắm, đóng góp cũng nhiều, cái này sách sử ghi đầy ra đó bác. Nguồn gốc thì lằng nhằng lắm, như sợi mì tôm í, gỡ mãi chả ra. Nói chung là Việt hóa hết rồi bác ơi, thành người Việt Nam cả roài.

Họ Lê xếp thứ mấy?

Dạ Bác, họ Lê đứng thứ hai ạ. Em nhớ rõ lắm, hồi em học lớp 10, thầy giáo sử dạy Địa lý có cho xem bảng thống kê. Thứ tự là:

• Thứ nhất: Họ Nguyễn
• Thứ hai: Họ Trần (12,1%)
• Thứ ba: Họ Lê (9,5%)
• Thứ tư: Họ Phạm (7%)
• Thứ năm: Họ Hoàng/Huỳnh (5,1%)
• Thứ sáu: Họ Phan (4,5%)
• Thứ bảy: Họ Vũ/Võ (3,9%)

Ôi, hồi đó em cứ ngạc nhiên mãi, sao họ Nguyễn đông thế, chiếm gần 40% dân số cả nước. Giờ nghĩ lại vẫn thấy kinh ngạc. Em còn nhớ rõ con số 80,5% nữa, 7 họ này đông kinh khủng. Toàn là những họ nổi tiếng, quen thuộc. Thực ra em cũng họ Lê, nên lúc đó thấy tự hào ghê. Cái bảng thống kê đó dán ngay trên tường lớp, em nhìn mãi không chán. Hình như là năm 2019 hay 2020 gì đó, giờ em cũng không nhớ chính xác nữa rồi. Nhưng mà chắc chắn họ Lê đứng thứ ba, sau họ Nguyễn và họ Trần.

Họ Nguyễn chiếm bao nhiêu phần trăm thì em quên mất rồi, nhưng chắc chắn hơn 30%. Thật ra lúc đó em chỉ chú ý đến thứ hạng của họ Lê thôi.

Họ Trần chiếm bao nhiêu dân số Việt Nam?

Bác hỏi họ Trần chiếm bao nhiêu phần trăm dân số Việt Nam? 12,1%. Đứng thứ hai.

• Dòng dõi vua chúa: Ảnh hưởng từ triều đại nhà Trần (1225-1400).
• Phân bố rộng: Không tập trung, trải dài khắp cả nước. Riêng tỉnh Nam Định có mật độ cao hơn.
• Đa dạng ngành nghề: Từ nông nghiệp đến chính trị, kinh doanh.

Họ Vũ chiếm bao nhiêu phần trăm?

Dạ Bác, em trả lời liền đây ạ! Họ Vũ chiếm 3,9% dân số Việt Nam nha Bác. Đúng rồi đó, em đọc trong sách “Họ và tên người Việt Nam” của Lê Trung Hoa, thấy ghi rõ ràng lắm. Xếp thứ bảy cơ đấy, nhiều người lắm! Nhưng mà…có đều này Bác cần biết thêm nhé.

• Họ Vũ xếp thứ 7 về số lượng. Chắc chắn luôn, em đọc đi đọc lại nhiều lần rồi.

• Có tranh cãi về nguồn gốc. Hai họ Vũ và Võ, người ta vẫn đang bàn tán xôm tụ lắm. Thờ chung, thờ riêng đủ cả, chưa thống nhất được ý kiến. Hơi phức tạp. Em đọc thấy nhiều người nói họ có liên quan đến nhau, nhưng cũng có nhiều người phủ nhận. Hóc búa thật!

Em nhớ hồi nhỏ, bà ngoại em hay kể chuyện về họ hàng nhà mình, toàn họ Vũ cả, đông vui lắm. Hồi đó em còn bé, nghe mà thích. Giờ lớn rồi mới thấy cái việc thống kê này nó cũng thú vị phết. Đúng không Bác? Em còn nhớ… à quên, không liên quan. Chỉ là họ Vũ nhiều người thôi ạ. Thế nha Bác!

Châu nghĩa Hán Việt là gì?

Dạ Bác, em xin thưa! Châu trong Hán Việt á? Khó nói lắm Bác ạ, nó tinh tế như… con gái thời nay! Tùy ngữ cảnh mà nó biến hoá khôn lường.

• Nghĩa phổ biến nhất: Châu báu, ngọc ngà, đồ quý giá. Nghĩ đến thôi đã thấy… sang chảnh rồi! Như kiểu em được Bác khen đó Bác! Haha!

• Nghĩa thứ hai: Châu lục, vùng đất rộng lớn. To đùng như… cái bụng của em sau khi ăn một tô phở bò đầy ắp! Hehe! Ví dụ châu Á, châu Âu, v.v… em toàn đọc trong sách địa lý thôi Bác.

• Nghĩa thứ ba: Đơn vị hành chính xưa. Thời đó chắc… ngon lành cành đào lắm! Cái này thì em chịu, Bác hỏi các cụ nhà mình đi cho chắc ăn nha. Em toàn cắm đầu vào học hành chứ biết gì về lịch sử.

Tóm lại, để biết nghĩa chính xác của “châu”, Bác phải xem xét ngữ cảnh cụ thể. Đừng có hỏi em kiểu “Châu gì vậy?”, em… lú luôn đó Bác! Em chỉ là một cô gái nhỏ bé, không thể ôm đồm hết kiến thức của trời đất được.