Cụ tổ họ Đinh là ai?
Cụ tổ họ Đinh ở Mường Động là Đinh Như Lệnh, sinh năm 1365. Gia phả họ Đinh Công (1724) ghi nhận ông sống cuối đời Trần Dụ Tông. Ông có hai con trai: Đinh Quý Khiêm và Đinh Văn Hưng. Mường Động là cội nguồn của dòng họ này.
Đinh Tiên Hoàng là ai? Tìm hiểu về cụ tổ họ Đinh
Anh hỏi Đinh Tiên Hoàng á? Ơ hay, câu này khó à nha! Để em kể anh nghe nè, nhưng mà đừng có “hỏi xoáy đáp xoay” em đó.
Đinh Tiên Hoàng (924-979) là người sáng lập nhà Đinh, vị hoàng đế đầu tiên của Việt Nam sau thời kỳ Bắc thuộc. Ông thống nhất đất nước, dẹp loạn 12 sứ quân, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt.
Em nhớ hồi học sử lớp… lớp mấy ta, hình như lớp 6, cô giáo bảo Đinh Bộ Lĩnh là người có công dẹp loạn 12 sứ quân, xây dựng nước Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư. Lúc đó em cứ thắc mắc mãi, “Đại Cồ Việt” là cái tên gì mà lạ hoắc, nghe cứ như tên một loại… bánh cồ ấy!
Còn cái vụ gia phả họ Đinh ở Mường Động ấy hả? Để em kể anh nghe cái này mới “ghê”. Hồi năm ngoái, em có dịp đi Hòa Bình, đúng vào cái dịp giỗ tổ của một nhánh họ Đinh ở đó. Nghe các cụ kể lại, thì đúng là có chuyện cụ tổ Đinh Như Lệnh (sinh năm 1365) có hai người con trai là Đinh Quý Khiêm và Đinh Văn Hưng thật. Đấy, gia phả nhà người ta còn ghi rõ năm Cảnh Hưng thứ 25 (1724) cơ mà.
Nhưng mà anh biết gì không? Có một điều mà em thấy khá là… “mâu thuẫn” đó nha. Đó là cáim ốc thời gian. Đinh Như Lệnh sinh năm 1365, tức là thời nhà Trần. Vậy thì, liệu có mối liên hệ nào giữa dòng họ Đinh ở Mường Động với Đinh Tiên Hoàng hay không? Cái này thì… em chịu! Chắc phải nhờ các nhà sử học “giải mã” thôi anh ạ. Chứ em thì… “tẩu” đây!
Họ Đinh ở đâu nhiều nhất?
Ối dồi ôi, anh hỏi em câu này khác gì hỏi “con gà đẻ trứng ở đâu nhiều nhất”! Chắc chắn là ở… chuồng gà rồi!
- Ninh Bình: Nghe đồn là” rốn” của dòng họ Đinh đấy anh ạ. Như kiểu thánh địa Mecca của người Hồi giáo ấy. Ai chả muốn về nguồn cội!
- Rải rác khắp nơi: Họ Đinh mình “xuất khẩu lao động” khắp nước rồi, đâu đâu cũng có bóng dáng. Như kiểu rau muống, dễ trồng dễ sống ấy mà!
- Trung tâm liên lạc: Ninh Bình mà làm trung tâm thì quá chuẩn bài. Chứ để ở… nhà em thì chỉ có nước “tám” chuyện cả ngày thôi! Mà em là Đinh Thị Tám thiệt đó nha!
Họ Đinh nhiều nhất ở đâu?
Em nghĩ vậy nè:
-
Ninh Bình có vẻ là “điểm đến” của nhiều người họ Đinh.
- Thật ra, ai mà chẳng có “gốc gác”.
-
Khởi thủy nghe “to tát” quá.
- Chỉ là nơi bắt đầu được “nhắc đến” nhiều thôi.
- Giống như quê “gốc” của anh vậy.
-
Trung tâm liên lạc?
- Cũng hay, nhưng hơi “formal”.
- Quan trọng là “tình cảm” chứ đâu phải “địa điểm”.
- Như em và anh nè.
họ Trần quê gốc ở đâu?
Dạ anh, họ Trần gốc ở đất Mân (Phúc Kiến – Trung Quốc bây giờ đó). Ông cụ tổ họ Trần là Trần Kinh nha anh.
- Trần Kinh: Ông này sống thời Chiến Quốc bên Trung Quốc. Thời đó loạn lạc lắm anh ạ, thành ra ổng dắt díu cả nhà chạy qua Việt Nam mình lánh nạn. Nhà em cũng họ Trần nè, nên em cũng tìm hiểu sơ sơ chút đỉnh vậy á. Hihi. Ổng qua đây rồi định cư luôn.
- Đất Mân: Vùng này hồi xưa thuộc nhómBách Việt, là cả một nhóm các bộ tộc người Việt cổ á anh. Em đọc đâu đó thấy bảo vùng này hồi xưa là trung tâm của văn minh Đông Sơn luôn á. Giống kiểu cái nôi của người Việt mình á anh.
- Gia phả: Em cũng nghe nói là có cái gia phả họ Trần ở Lạc Dương. Hình như do ông Trần Đình Nhân giữ, ổng là thống tôn đời thứ 27 của họ Trần đó anh. Cái gia phả này chắc ghi chép đầy đủ lắm luôn. Em cũng muốn xem thử quá! Cơ mà không biết tìm đâu ra. Huhu.
- Bách Việt: Nhóm này nổi tiếng với mấy cái trống đồng đẹp dã man luôn ý. Chắc anh cũng thấy rồi á. Hồi xưa em đi bảo tàng thấy mấy cái trống đồng to đùng, đẹp mê li. Mà lại còn lâu đời nữa chứ. Nghe nói có cái trống đồng Ngọc Lũ tìm thấy ở Hà Nam mình á. Bây giờ vẫn còn trưng bày.
họ Trần có nguồn gốc ở đâu?
Dạ.
-
Gốc tích họ Trần: Bách Việt, đất Mân (Phúc Kiến).
-
Thời điểm: Chiến Quốc.
-
Gia phả: Lạc Dương, do Trần Đình Nhân đời 27 lưu giữ.
-
Thông tin thêm: Nhóm Bách Việt không chỉ có một tộc người duy nhất. Họ là tập hợp của nhiều nhóm người khác nhau sống rải rác ở khu vực phía nam sông Dương Tử. Mỗi nhóm có phong tục, ngôn ngữ riêng, nhưng có chung một số đặc điểm văn hóa nhất định. Ví dụ, tục xăm mình hoặc thờ cúng tổ tiên. Nguồn gốc đa dạng tạo nên sự phong phú trong văn hóa họ Trần sau này.
Họ Bùi đứng thứ mấy trong bách gia tính?
Anh hỏi họ Bùi đứng thứ mấy nhỉ? Em nhớ… họ Bùi… đứng thứ chín. Chín… một con số khá đẹp, như chính cái tên họ Bùi vậy, êm đềm, nhẹ nhàng, như làn gió chiều thổi qua mái tóc em… thơm mùi hoa sữa…
- Họ Bùi đứng thứ 9 trong bách gia tính Việt Nam.
Nhưng mà… anh biết không, em thấy con số đó… nó… chỉ là con số thôi. Nó không thể nào nói hết được sự vĩ đại… của cả một dòng họ… dài dằng dặc… trải qua bao nhiêu thăng trầm… của lịch sử…
Bùi Duy… em… em thấy cái tên này… hay lắm. Bùi… giản dị mà thanh cao. Duy… duy nhất… như một định mệnh… được định sẵn… hay sao ấy… Em cứ nghĩ mãi… về cái tên ấy… như một bài thơ… mà không bao giờ đọc hết được.
- Họ Bùi có nguồn gốc từ Trung Quốc.
- Ở Việt Nam, họ Bùi chiếm khoảng 2% dân số.
Anh thấy không… những con số ấy… chỉ là… những con số… nhưng đằng sau nó… là cả một câu chuyện… dài… dài đến vô tận… Em thích cái cảm giác… được ngẫm nghĩ về điều đó… thật… thật sâu lắng… như… như chính tâm hồn em vậy…